czwartek, 31 stycznia 2019

Kamienica - ul. Próżna 14

Zdjęcia wykonałam w maju 2016 r. Tym razem skupiłam się na detalach.

W tym miejscu, wcześniej stała kamienica Flinkera, która została rozebrana w końcu XIX w.
Link do zdjęcia: http://www.warszawa1939.pl/obiekt/prozna-14-old.
Kamienica Majera Wolanowskiego (założyciel Warszawskiej Fabryki Śrub i Drutu) powstała w latach 1898-1900 według projektu Franciszka Braumanna.
Bogato zdobiony dom dochodowy, z kutymi ręcznie balustradami i balkonami, sztukaterią, dębowym brukiem w bramie oraz marmurowymi schodami na klatce.
Podczas Powstania Warszawskiego na dachu budynku znajdował się punkt obserwacyjny, a w piwnicy „izba chorych”. Organizowano tu zbiórki i odprawiano msze polowe.
Na parterze znajdowały się składy żelazne, dom handlowy Meersona i Epsteina, skład fabryczny blachy białej i żelaznej „H. B. Lebelsond” oraz sklepik P. Brykiera, który handlował m. in. listwami do ram.
Na pierwszym piętrze był żydowski dom modlitwy działający do  1940 r.
Na początku XX w. Mordka Berghauer otworzył tu zakład rymarski. 
W czasie I wojny światowej w budynku mieścił się przytułek dzienny dla bezdomnych żydowskich dzieci.
W dniu 23 marca 1987 r. budynek został wpisany do Rejestru Zabytków pod numerem 1294.
Budynek podlega administracji komunalnej. Już kilkanaście lat temu (około 2000 r.) w obawie przed katastrofą budowlaną wyprowadzono z niej ostatnich lokatorów. 
Po ataku szabrowników w 2005 r. (wyrywali metalowe balustrady schodów, niszczyli marmurowe stopnie, drzwi do mieszkań i kaflowe piece) dzielnica zamurowała w budynku okna i drzwi. 
W 2008 r. trwały m.in. postępowania spadkowe.
W 2014 r. fasadę budynku zasłonięto siatką z nadrukiem odnowionych elewacji.
W maju 2016 r. ZGN Śródmieście zamieścił ogłoszenie przetargowe na  Zabezpieczenie więźby dachowej i stropów w budynku.
W 2016 r. rozpoczął się remont zabezpieczający budynek.
W dniu 26 czerwca 2018 r. Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent stolicy poinformowała, że zabytkowa kamienica ma się stać siedzibą Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich.

Ciekawostki:
1.  W latach 2008–2014 w oknach i na elewacji kamienicy znajdowały się fotografie polskich Żydów pochodzące ze zbiorów Fundacji Shalom. Stanowiły one fragment liczącego ok. 8000 fotografii zbioru zgromadzonego po ogłoszonym w 1994 r. apelu Fundacji o przekazywanie zdjęć przedstawiających żydowskich mieszkańców Polski.
2. W 2012 r. w bramie kamienicy została umieszczona rzeźba HIM Maurizio Cattelana przedstawiająca modlącego się na klęczkach Adolfa Hitlera.
3. Zdjęcia z 2016 r. przedstawiające wnętrza kamienicy. LINK: http://oknonawarszawe.pl/blog/archives/7915.

1 komentarz:

  1. czy wiadomo, co to za maszkarony na ostatnich 4 zdjęciach? do czego służyły?

    OdpowiedzUsuń