czwartek, 4 lipca 2013

Kamienica (+ Tablica Tchorka)- ul. Sandomierska 23 (róg ul. Rakowieckiej)

U zbiegu Sandomierskiej i Rakowieckiej stoi 5-cio kondygnacyjna, narożna kamienica, wystawiona w stylu eklektycznym dla mistrza piekarskiego Karola Alfreda Tschirschnitza, około 1906 r.



Pierwotnie kamienica miała trzy ozdobne szczyty, umieszczone nad głównymi osiami. Zostały one usunięte podczas powojennej odbudowy – budynek bowiem podczas Powstania Warszawskiego, został poważnie uszkodzony.
Rok 1906, to nie jest jednak jedyna data związana z tym budynkiem. Bowiem wcześniej, w 1898 r. na terenie obecnej posesji Sandomierska 23, Tschirschnitz, za namową swojej żony Sabiny z Wandlów pochodzącej również  z rodziny piekarzy, wybudował piekarnię, której relikty do dziś przetrwały w oficynie, w podwórzu kamienicy.

Jest wielce prawdopodobne, że oprócz samej piekarni wybudowana została również niewielka piętrowa kamienica, która posłużyła, jako "baza" dla tej z 1906 r. Ślady po tej rozbudowie widać, jeśli uważnie wpatrzy się w poziome podziały na elewacji. Między pierwszym, a drugim piętrem biegnie charakterystyczny gzyms, z reguły stanowiący pozostałość po linii stropu starszego budynku.

Tablica Tchorka.
Tablica upamiętnia ofiary zbrodni popełnionej przez Niemców w czasie powstania warszawskiego. 4 sierpnia 1944 żołnierze Waffen-SS z koszar Stauferkaserne, wsparci przez spieszonych żołnierzy Luftwaffe z koszar przy ul. Puławskiej, przystąpili do pacyfikacji domów przy ulicy Rakowieckiej i na sąsiednich ulicach. W kamienicy przy ul. Sandomierskiej 23 zastrzelono wówczas ok. 9 polskich cywilów. W gronie ofiar znalazły się dwie ranne dziewczyny, które pozostawiono w podpalonym budynku, aby spłonęły żywcem. (Źródło: Motyl i Rutkowski 1994, s. 143–144.).

Poniżej zdjęcie małej tabliczki informującej, kto zajmuje się tablicą Tchorka.


Ciekawostki:
  1. W latach międzywojennych firma Tschirschnitza miała pięć sklepów na Śródmieściu oraz drugą piekarnię przy ul. Lewickiej 18. 
  2. Od ulicy Sandomierskiej wywodzi się nazwa chleba sandomierskiego, którego proces wytwarzania został opatentowany. Piekarnia działała jeszcze dość długo po II wojnie światowej, jako placówka uspołeczniona.

    Aktualizacja.
Poniżej zamieściłam zdjęcia wykonane przeze mnie pod koniec czerwca 2016 r.(od strony podwórza).

Zaczynam od oficyny.
Brama, wejście na klatkę schodową. Ujęcie robione oczywiście z podwórza w stronę ul. Sandomierskiej.
Takie dwie tablice zostały umieszczone w bramie, niedaleko wejścia do jednej z klatek schodowych.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz