Park Mokotowski - Park Dreszera

Data założenia: 1938 r.

Powierzchnia: 2,7 ha 

Zdjęcia wykonałam w lipcu 2018 r.

Park im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera – park usytuowany w obrębie ulic: Ursynowskiej, Puławskiej, Odyńca i Krasickiego. W latach 1951–2012 oficjalnie pod nazwą Park Mokotowski, mimo to powszechnie funkcjonuje dawna nazwa.

Park założono za czasów prezydentury Stefana Starzyńskiego, na terenie fosy fortecznej dawnego Fortu Mokotowskiego według projektu inż. Zygmunta Hellwiga. Otwarcia i nadania imienia Gustawa Orlicza-Dreszera, generała Wojska Polskiego, który zginął w katastrofie samolotowej w 1936 r. dokonano 26 czerwca 1938 r. W czasie powstania warszawskiego toczyły się w tym rejonie zacięte walki. Obszar ten był jednym z największych prowizorycznych cmentarzy. Po wojnie ciała ekshumowano.
Po zniszczeniach wojennych park zrewitalizowano w 1951 r., a część leżącą pomiędzy ul. Krasickiego, a al. Niepodległości zamieniono na ogródek jordanowski.

W 1985 r. w parku ustawiono pomnik "Mokotów Walczący 1944", upamiętniający uczestników Powstania Warszawskiego na Mokotowie. Jest to olbrzymi, pęknięty na pół kamień narzutowy wydobyty w trakcie budowy metra. Po środku znajduje się "kotwica" – znak Polski Walczącej.

Park Dreszera został wpisany do rejestru zabytków 12 marca 1989 r.

Przez wiele lat na obszarze parku znajdowało się od wejścia od strony ul. Puławskiej tzw. potocznie "Mysiadło", gdzie można było zakupić świeże warzywa i owoce oraz kwiaty w donicach i cięte.

Obecny układ kompozycyjny Parku Dreszera, w obrębie współczesnych granic, nie uległ zasadniczym zmianom w stosunku do formy przedwojennej.

Park utrzymany jest w stylu modernistycznym. Centralną oś kompozycji tworzy aleja główna z układem prostokątnych wnętrz parkowych położonych po obu jej stronach. Wyróżniającym się elementem kompozycji jest szeroka, owalna aleja kasztanowców we wschodniej części parku. Przecięcie alei głównej z aleją poprzeczną zaakcentowane jest fontanną. Symetrycznie, po obu stronach alei głównej usytuowane są: pomnik Powstańców Mokotowa – żołnierzy AK pułku „Baszta” i plac zabaw dla dzieci. Park jest ogrodzony, posiada ochronę i publiczną toaletę.

Od stycznia do końca lipca 2007 r. trwała kompleksowa rekultywacja parku. Miała ona na celu odtworzenie pierwotnego założenia przestrzennego, a oprócz tego ustawienie przy wejściu od ul. Puławskiej pomnika gen. Gustawa Orlicza-Dreszera (cokół pod pomnik jest już gotowy, ale samego pomnika do tej pory brak), natomiast z drugiej strony parku – fontanny. Park został ogrodzony i doświetlony.

W południowej części parku (od ul. Odyńca) znajduje się ogródek restauracyjny. Natomiast na rogu ul. Ursynowskiej i ul. Puławskiej usytuowana była kwiaciarnia.

Ciekawostka:
1. W czerwcu 2021 r. na miejscu wazy od ul. Kazimierzowskiej pojawiła się:

Zdjęcia wykonałam w czerwcu 2021 r.

WKU Warszawa Mokotów

Herb Dzielnicy Mokotów

Łącznie teren administracyjny Wojskowej Komendy Uzupełnień Warszawa – Mokotów to 731 km², na którym zamieszkuje 477 000 mieszkańców.

Rozkazem dowódcy WOW w dniu 06.09.1945 r. powołana została Rejonowa Komenda Uzupełnień Warszawa Miasto, w której skład wszedł teren dzielnicy Mokotów. 

Zgodnie z Rozkazem z dnia 01.07.1956 r. powołano nową Wojskową Komendę Rejonową Warszawa Mokotów, która w swojej siedzibie przy ul. Rakowieckiej 25 z dniem 01.07.1956 r. przystępuje do samodzielnego działania. 

Zgodnie z decyzją Wojskowego Komendanta Wojewódzkiego Warszawa Miasto, przeniesiono Wojskową Komendę Rejonową Warszawa Mokotów w dniu 28.09.1964 r. do nowej siedziby przy ul. Czerniakowskiej 73/79. 

Od dnia 01.09.1966r Wojskowa Komenda Rejonowa Warszawa Mokotów zmieniła nazwę na Dzielnicowy Sztab Wojskowy Warszawa Mokotów.  

W listopadzie 1969 r. Dzielnicowy Sztab Wojskowy  Warszawa Mokotów rozpoczął funkcjonowanie w nowej siedzibie przy ul. Puławskiej 4.  

Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu WOW z dniem 04.06.1975 r. Dzielnicowy Sztab Wojskowy Warszawa Mokotów zostaje rozformowany, a z dniem 01.08.1975 r. utworzona zostaje Wojskowa Komenda Uzupełnień Warszawa Mokotów, która swoim zasięgiem obejmuje dzielnicę Mokotów, miasto i gminę: Piaseczno, Górę Kalwarię, Konstancin Jeziorna oraz gminę Prażmów. 

W chwili obecnej Wojskowa Komenda Uzupełnień Warszawa Mokotów jest terenowym organem wykonawczym Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie Wojewódzkich Sztabów Wojskowych i Wojskowych Komend Uzupełnień (Dz.U. z 2010r. Nr 41, poz. 242) od dnia 1 stycznia 2011 r. uległ zmianie terytorialny zasięg działania Wojskowej Komendy Uzupełnień Warszawa - Mokotów.

Obecnie w skład terenu administrowanego wchodzą dzielnice miasta stołecznego Warszawy:

• Mokotów;

• Ursynów;

• Wilanów

oraz powiaty:

• Grójeckiego;

• Piaseczyńskiego.

Dla zainteresowanych zdjęciami WKU Warszawa Mokotów (z zewnątrz i od wewnątrz) link:

http://www.warszawamokotow.wku.wp.mil.pl/pl/1343_243.html 

Budynek Zakładów Doświadczalnych Wyższej Szkoły Handlowej - Rakowiecka 24

Przy Rakowieckiej 24, na przeciwko "słynnego" w całym kraju więzienia, stoi monumentalny budynek Zakładów Doświadczalnych Wyższej Szkoły Handlowej z lat 1924-26. Cały zespół WSH składa się z trzech budynków wzniesionych w różnym czasie, ale o spójnej architekturze utrzymanej w duchu art déco, zaprojektowanej przez Jana Koszczyc-Witkiewicza. 

Dla lubiących architekturę polecam attykę dekorowaną ceramicznymi płycinami w stylu art déco Wojciecha Jastrzębowskiego, które symbolizują różne dziedziny gospodarki, a także sgraffita z herbami miast polskich w podcieniu, autorstwa Tadeusza Godziszewskiego.

Budynek palił się, ale przetrwał wojnę i po odbudowie na jakiś czas pomieścił część ocalałych zbiorów Biblioteki Narodowej. W podcieniu ktoś starannie zbił napisy z nazwami Wilna i Lwowa, przywrócono je dopiero po 1989 r.

W latach 50-tych podcienie owo stało się schronieniem dla stojących tu niemal codziennie kilkudziesięciu osób, najczęściej kobiet. 

"Czekają pokornie na swoją kolejkę przed więzieniem mokotowskim. Na oddanie paczki lub widzenie osobiste z więźniami. Jakże smutny to obraz..." - pisał Andrzej Jabłoński. 

W 1949 r. szkołę upaństwowiono, zmieniono jej program i nazwę na Szkołę Główną Planowania i Statystyki. Dawną nazwę uczelni przywrócono dopiero w 1991 r. Obecnie jest to budynek A Szkoły Głównej Handlowej.

Ciekawostka w nawiązaniu do mojego wcześniejszego postu o Stefanie Starzyńskim. Stefan Starzyński był absolwentem SGH, a  po 1933 r. został wykładowcą na tejże uczelni. 

 

Sierociniec przy ul. Rakowieckiej 21

Gmach powstał w latach 1899-1901 według projektu Władysława Kozłowskiego, znanego z oprawy architektonicznej Hali Mirowskiej. Sierociniec budowano dla Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności (WTD) dzięki pieniądzom, które zapisał tej instytucji Edward P. Czaban (kupiec, który zbił fortunę na handlu węglem i drewnem, a na starość został filantropem). WTD było jedną z pierwszych organizacji filantropijnych założonych na ziemiach polskich pod zaborami. Powstało z inicjatywy m.in. Zofii z Czartoryskich Zamoyskiej i prowadziło działalność w zakresie opieki nad dziećmi i najuboższymi.

Przed wojną przy ul. Rakowieckiej 21 działał sierociniec dla dziewcząt, znajdowało się także gimnazjum męskie, które zostało zamienione w dziewięcioklasową szkołę podstawową. Po wojnie budynek przejęło Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, w efekcie czego powstał Dom Dziecka nr 4 i Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie.

Budynek stoi obok siedziby mokotowskiego urzędu dzielnicy. 
Neogotycki , a może neoromanizm (?), czterokondygnacyjny budynek został wystawiony przez Ratusz na sprzedaż.
Jego wartość oszacowano na prawie 28 mln zł. - Już od około 2009/2010 stoi pusty, gdyż Centrum pomocy rodzinie przeniosło się do nowej siedziby przy ul. Lipińskiej na Bielanach, a dom dziecka - na ul. Łukowską na Grochowie.

Budynek przy Rakowieckiej jest olbrzymi, trudno go ogrzać, a trzeba w nim wymienić właściwie wszystkie instalacje i to w przeciągu roku od podpisania umowy kupna, do tego konserwator musi zaakceptować wszelkie przeróbki, musi być zachowana również oryginalna elewacja i detale architektoniczne, które nigdy nie mogą zostać przysłonięte przez reklamę wielkoformatową. Jeżeli ktoś byłby zainteresowany kupnem to może w tym budynku powstać np. hotel, jednostka kulturalna albo społeczna.

Urzędnicy twierdzą, że zainteresowanie budynkiem ze strony inwestorów jest spore. Dlatego ratusz zrezygnował z 50-procentowej zniżki, jaka przysługuje nabywcom obiektów zabytkowych. Oczywiście "pomysł" przegłosowała Rada Warszawy (dlatego już tak długo budynek stoi opuszczony i z roku na rok coraz bardziej niszczeje).

Zorganizowano drugi przetarg na zakup nieruchomości przy ul. Rakowieckiej 21 na warszawskim Mokotowie, który zakończył się bez złożenia ani jednej oferty. Przedmiotem przetargu była nieruchomość gruntowa zabudowana, o powierzchni 8454 mkw. Cena wywoławcza wynosiła już bagatela 34,1 mln zł.

Aktualizacja (2013):
Zgodnie z informacją z 27 października 2013 r. budynek ma być przejęty przez Ministerstwo Kultury za niespełna 13,1 mln PLN i ma się do budynku przenieść szkoła muzyczna, która do tej pory działała w Akademii Teatralnej przy ul. Miodowej.

Aktualizacja (2015):
Cytuję: "Pragniemy poinformować, że w dniu 18 września 2015 roku Sąd konkursowy ogłosił wyniki Konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej siedziby ZPSM Nr 1 w Warszawie przy ul. Rakowieckiej 21.
Autorem zwycięskiego projektu jest KONIOR STUDIO, pracownia architektoniczna, której flagową realizacją jest sala koncertowa Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach." 

Źródło:http://miodowa.edu.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=79&Itemid=468
  
Kolejna aktualizacja (23.04.2018 r.):
"Wicepremier Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w obecności Lidii Skrzyniarz – dyrektor DSAiEK, Zdzisława Bujanowskiego – dyrektora CEA, Tomasza Koniora – głównego projektanta oraz dyrektor szkoły – Iwony Waga-Parafiniak wmurował kamień węgielny w budynek nowej siedziby i sali koncertowej Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych Nr 1 w Warszawie. Cała inwestycja finansowana jest ze środków MKiDN (77 milionów zł). Szkoła z ulicy Miodowej przeniesie się do nowejsiedziby przy ul. Rakowieckiej 21 już 1 września 2019 roku."
Źródło:https://cea-art.pl/kamien-wegielny-na-rakowieckiej-wmurowany/.

Aktualizacja (07.05.2018 r.).  
Zdjęcia wykonałam w dniu 1 maja 2018 r. 

Projektant wyszczególniony na tablicy informacyjnej KONIOR STUDIO.

Zdjęcie wykonałam w czerwcu 2018 r. W głębi widać prace wykonywane na tyłach budynku.

Zdjęcia wykonałam we wrześniu 2019 r.

Zdjęcie wykonałam w lipcu 2020 r. Przedstawia tył zabudowań (dla porównania jest powyżej wykonane przeze mnie zdjęcie w czerwcu 2018 r.)

Willa Starzyńskiego - ul. J. Dąbrowskiego 72

W willi przy skrzyżowaniu ul. Dąbrowskiego i Al. Niepodległości mieszkał Stefan Starzyński, prezydent Warszawy w latach 1934-1939. Od kilku lat na rogu (od strony Al. Niepodległości) stoi pomnik -  tablica    z płaskorzeźbą.

Przypuszczano, że w willi powstanie Instytut Stefana Starzyńskiego, jednakże w br. (2013) zaczęła funkcjonować w willi Ambasada Królestwa Maroka.

Dodatkowe informacje (możliwe, że będą obszerniejsze w zależności od zainteresowania/komentarzy):

1. 19 sierpnia 1893 r. przy ul. Dobrej 33 urodził się Stefan Starzyński;
2. Na Starych Powązkach znajduje się symboliczny grób Stefana Starzyńskiego (pion śledczy warszawskiego oddziału IPN-u próbuje ustalić szczegóły śmierci Stefana Starzyńskiego);
3. W 1999 r. przy ul. Senatorskiej 16 w Warszawie umieszczono tablicę upamiętniającą Stefana Starzyńskiego, ufundowaną przez banki – BRE i Citibank;
4. W 2001 r. w Ogrodzie Saskim postawiono pomnik Stefana Starzyńskiego ( stał tam do 2008 r.), później został przeniesiony do Szkoły Podstawowej 143 w Warszawie im. Stefana Starzyńskiego przy Al. Stanów Zjednoczonych 27. Uroczyste odsłonięcie pomnika nastąpiło 15 września 2008;
5. Drugi pomnik Stefana Starzyńskiego znajduje się na Placu Bankowym po zachodniej stronie Błękitnego Wieżowca, a zarazem naprzeciwko obecnego Ratusza.

Widok na tablicę pamiątkową od ulicy:

Aktualizacja - 12.10.2018 r.

Od około dwóch tygodni trwa remont elewacji.

Zdjęcia wykonane przeze mnie w październiku 2018 r.

Rodzinny Ogród Działkowy im. Obrońców Pokoju w Warszawie (Mokotów)

POD (Pracowniczy Ogród Działkowy) „Obrońców Pokoju”, znajdujący się między ulicami Odyńca, Racławicką, Wołoską i Al. Niepodległości, obchodzi w tym roku (2013) 111 rocznicę założenia.

Powierzchnia użytkowa: 6,5 ha

Liczba działek: 285

Przez lata zmienił wielkość i położenie. Ogród po założeniu należał do Towarzystwa Ogródków Osiedli Działkowych. Pierwszą przewodniczącą i założycielką Towarzystwa była Maria Praczkówna. 

Po odzyskaniu niepodległości przewodniczącym został kontroler tramwajowy (Antoni Czapski), który zaczął systematycznie powiększać ich teren. Ziemię kupował od pobliskich mokotowskich ogrodników, na zachód od obecnych działek. Ogrody były przeznaczone przede wszystkim dla tramwajarzy i ich rodzin, a co ciekawe w tym czasie ogród zmienił nazwę na Ogród Działkowy Tramwajarzy. 

W późniejszych latach, aż do wojny ogród został całkowicie ogrodzony, wybudowano świetlicę i trzy studnie głębinowe.

W czasie okupacji był schronieniem dla bezdomnych i żołnierzy AK.

Jak większość Warszawy taki i ogród podczas Powstania Warszawskiego został całkowicie zniszczony.
Jeżeli kogoś zainteresuje szczegółowa historia działek serdecznie polecam link: 

http://www.rod-obroncow-pokoju.cba.pl/historia.html (warto zerknąć).

Ogród został udostępniony dla ludności w 1949 r. jako ogród-park.

Na terenie ogrodu mieści się budynek, gdzie są organizowane różne uroczystości np. sylwester. Chętni mogą wynająć salę np. pod przyjęcie komunijne.

(01.10.2015r.) ZDJĘCIE budynku, w którym odbywają się przyjęcia okolicznościowe. Zdjęcie przedstawia również plakat dot. obchodów święta działkowców, plakaty informujące o ptakach występujących w Polsce, o prawidłowym przycinaniu drzew owocowych i np. o ochronie jeży. Mała tabliczka pamiątkowa nad drzwiami uświetnia moment nadania ogrodowi tytułu "Pracowniczy Ogród Działkowy 100-lecia" przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców.

We wrześniu 2017 r. wykonałam przypadkowo kilka zdjęć (nie miałam zamiaru ich publikować dn. 5 stycznia 2018 r.):

Spodobała mi się nowa tablica. Według mnie naprawdę przemyślana i estetyczna.

Pod koniec września 2017 r. pojawił się Projekt planu zagospodarowania rejonu Wierzbna, gdzie pojawiła się kwestia zlikwidowania Rodzinnego Ogrodu Działkowego i wykorzystania tego terenu m.in. pod parking od strony al. Niepodległości.
Oczywiście projekt spotkał się z uznaniem części mieszkańców, jak też krytyką i walką o zachowanie Ogrodu.

Ciekawostka:
1. Zdjęcia przedstawiające nazwę jednej z alejek na terenie Ogrodu w dwóch wersjach: wcześniejszej i obecnej (mogę jedynie domniemywać, że jeden z działkowców z sentymentu? pozostawił sobie poprzednią tabliczkę).

Aktualizacja - luty 2020 r.
Poniższe zdjęcia wykonałam w lutym 2020 r. Na ogrodzeniu działki nr 191 przygotowano wystawę z Kroniki najstarszego ogrodu na Mazowszu.