Zdjęcia wykonałam w lipcu 2018 r. Widoczne tablice upamiętniające V Rejon "Oaza" Armii Krajowej i jego dowódcy. |
Muzeum zostało usytuowane w części XIX-wiecznego rosyjskiego fortu IX Twierdzy Warszawa,
przedzielonego ulicą Powsińską na 2 części – większą, obecnie muzeum, i
mniejszą – park.
Budowę Fortu rozpoczęto w 1883 r. w ramach umocnień carskiej Twierdzy Warszawa.
W 1909 r. podjęto decyzję o likwidacji twierdzy.
W 1913 r. wysadzono
większość obiektów bojowych, pozostawiając koszary o charakterystycznym,
łamanym narysie i układ ziemny.
W latach 20-tych mieścił się w Forcie skład broni i amunicji.
Jednak już w końcu lat 20-tych magazyn zamknięto (prawdopodobnie miało to związek z powstającymi zabudowaniami mieszkalnymi i bezpieczeństwem).
W 1939 roku w czasie obrony Warszawy Fort był miejscem
bohaterskiej obrony polskich żołnierzy z kompanii ochotniczych i części
kompanii 2 batalionu 360 pułku piechoty. 26 września Fort został został
przez Niemców, w gruzach zginęło 20 obrońców
W 1944 roku fort odegrał doniosłą rolę podczas Powstania Warszawskiego.
Po opuszczeniu go przez niemiecką załogę kpt. Czesław Szczubełek ps.
„Jaszczur” obsadził go żołnierzami V Rejonu. Fort stał się ośrodkiem
dowódczym V rejonu ”Oaza” - V Obwodu AK.
W dniu 12 marca 1973 r. wpisano Fort "Czerniaków" do Rejestru Zabytków pod nr 807.
Pod koniec lat 90-tych otwarto ekspozycję plenerową oraz dwa oddziały muzeum: Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej oraz Muzeum Katyńskie.
Wiele z eksponatów
jest tu remontowanych i stopniowo przywraca się je do
stanu sprawności technicznej.
W związku z planowaną przeprowadzką Muzeum Wojska Polskiego na teren Cytadeli, losy fortu w przyszłości nie są znane.
Ciekawostka:
1. Od kilku lat odbywają się tu festyny z udziałem historycznych grup rekonstrukcyjnych.