Salon samochodowy "Auto-Koncern" - ul. Belwederska 16

Zdjęcie wykonałam w lipcu 2018 r.

Przy ul. Belwederskiej 16 w 1929 r. mieścił się salon samochodowy "Auto-Koncern".

W momencie otwarcia salonu wystawowego i warsztatu firmy "Auto Koncern" na rogu ul Belwederskiej i ul. Nabielaka reklamowano, podobnież w szczególny sposób, samochody marki Chrysler. 

Budynek został zaprojektowany przez Edwarda Seydenbeutela.

Według książki telefonicznej 1938/39 budynek w tym okresie należał do spółki Polski Fiat S.A.
W czasie hitlerowskiej okupacji warsztaty i salon przejęła niemiecka firma Bruhn-Werke. Potocznie nazywano te zakłady ,,Brunwerka''.
1 sierpnia 1944 r. o godz. ,,W'' nastąpiło powstańcze ,,Natarcie 2. Rejonu na warsztaty Bruna i punkty oporu niemieckiego przy ul. Bończy - pisze Jerzy Kirchmayer w dziele ,,Powstanie Warszawskie'' - załamało się w ogniu broni maszynowej i ręcznej''.
Po powstaniu warsztaty przejęło Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Tu garażowały dla  Urzędu Bezpieczeństwa, samochody osobowe marki Citroen czy Chevrolet. 
Niektórzy okoliczni mieszkańcy wspominają, że w warsztatach był telefon i jeśli trzeba było wezwać pogotowie czy Straż Pożarną nocą, to pracownicy Urzędu Bezpieczeństwa nie odmawiali, ale uprzednio wypytywali o co konkretnie chodzi.

Budynek został zniszczony w czasie II wojny światowej, dokładnie zniszczeniu uległa hala warsztatowa oraz fragment budynku frontowego.

Obecnie budynek frontowy istnieje skrócony o dwie prawe osie - ze znacznie przekształconą elewacją. Za nim znajduje się odbudowana hala warsztatowa.
Obecnie garaże i siedziba Komendy Rejonowej Policji Warszawa II Referat Patrolowo-Interwencyjny.

Ciekawostki:
1.  Lesław Bartelski piszący o Powstaniu na Mokotowie umieścił w swoim tekście następujące zdanie: "Kto miał w swoich rękach Bruhn-Werke", ten panował nad Sielcami". 

2. Zdjęcie artykułu z "Expressu Porannego" z 1930 r.:

 

Kamienica - ul. Próżna 14

Zdjęcia wykonałam w maju 2016 r. Tym razem skupiłam się na detalach.

W tym miejscu, wcześniej stała kamienica Flinkera, która została rozebrana w końcu XIX w.
Link do zdjęcia: http://www.warszawa1939.pl/obiekt/prozna-14-old.

Kamienica Majera Wolanowskiego (założyciel Warszawskiej Fabryki Śrub i Drutu) powstała w latach 1898-1900 według projektu Franciszka Braumanna.

Bogato zdobiony dom dochodowy, z kutymi ręcznie balustradami i balkonami, sztukaterią, dębowym brukiem w bramie oraz marmurowymi schodami na klatce.

Podczas Powstania Warszawskiego na dachu budynku znajdował się punkt obserwacyjny, a w piwnicy „izba chorych”. Organizowano tu zbiórki i odprawiano msze polowe.
Na parterze znajdowały się składy żelazne, dom handlowy Meersona i Epsteina, skład fabryczny blachy białej i żelaznej „H. B. Lebelsond” oraz sklepik P. Brykiera, który handlował m. in. listwami do ram.

Na pierwszym piętrze był żydowski dom modlitwy działający do  1940 r.

Na początku XX w. Mordka Berghauer otworzył tu zakład rymarski. 

W czasie I wojny światowej w budynku mieścił się przytułek dzienny dla bezdomnych żydowskich dzieci.

W dniu 23 marca 1987 r. budynek został wpisany do Rejestru Zabytków pod numerem 1294.

Budynek podlega administracji komunalnej. Już kilkanaście lat temu (około 2000 r.) w obawie przed katastrofą budowlaną wyprowadzono z niej ostatnich lokatorów. 

Po ataku szabrowników w 2005 r. (wyrywali metalowe balustrady schodów, niszczyli marmurowe stopnie, drzwi do mieszkań i kaflowe piece) dzielnica zamurowała w budynku okna i drzwi. 

W 2008 r. trwały m.in. postępowania spadkowe.

W 2014 r. fasadę budynku zasłonięto siatką z nadrukiem odnowionych elewacji.

W maju 2016 r. ZGN Śródmieście zamieścił ogłoszenie przetargowe na  Zabezpieczenie więźby dachowej i stropów w budynku.

W 2016 r. rozpoczął się remont zabezpieczający budynek.

W dniu 26 czerwca 2018 r. Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent stolicy poinformowała, że zabytkowa kamienica ma się stać siedzibą Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich.

Ciekawostki:
1.  W latach 2008–2014 w oknach i na elewacji kamienicy znajdowały się fotografie polskich Żydów pochodzące ze zbiorów Fundacji Shalom. Stanowiły one fragment liczącego ok. 8000 fotografii zbioru zgromadzonego po ogłoszonym w 1994 r. apelu Fundacji o przekazywanie zdjęć przedstawiających żydowskich mieszkańców Polski.
2. W 2012 r. w bramie kamienicy została umieszczona rzeźba HIM Maurizio Cattelana przedstawiająca modlącego się na klęczkach Adolfa Hitlera.
3. Zdjęcia z 2016 r. przedstawiające wnętrza kamienicy. LINK: http://oknonawarszawe.pl/blog/archives/7915.

Kamienica - ul. Próżna 9

Zdjęcia wykonałam w maju 2016 r.

Kamienica Zalmana Nożyka (fundator synagogi przy ul. Twardej 6) powstała w latach 1880-1882 według projektu Franciszka Braumanna.

Początkowo kamienica miała dwóch właścicieli: Naftala Perlmana i Zalmana Nożyka.

W 1885 r. Nożyk odkupił udziały Perlmana i został jedynym właścicielem nieruchomości.

Na parterze kamienicy znajdowały się 2 składy wyrobów żelaznych (należące do Zelmana Nożyka i Chaima Rosenfelda), sklep z wyrobami mosiężnymi (Dawida Falinowera) oraz 2 sklepy z wyrobami brązowniczymi (Szai Bucharskiego i Dawida Lebensolda). 

Po śmierci Nożyka dom należał do jego żony Rywki i Warszawskiej Gminy Starozakonnych.

Od 1919 r. budynek stał się własnością Borucha Cukiermana, który otworzył tu znany w Warszawie „specjalny skład śrub”.

W dniu 23 marca 1987 r. kamienica została wpisana do Rejestru Zabytków pod numerem 1292. 

W latach 2011-2013 kamienica przeszła rewitalizację, dzięki inwestorowi przebudowy -  Warimpex Finanz und Beteiligungs AG oraz według projektu - OP ARCHITEKTEN / Andrzej Orlinski, Wojciech Popławski.

Kamienica po przebudowie została nazwana -  Le Palais - i stała się biurowcem. Parter został przeznaczony pod lokale użytkowe.

Pod koniec 2013 r. nowym właścicielem biurowca został IVG Warshau Fonds.

Ciekawostki:
1. Zdjęcie z 2007 r. - kamienica z prawej strony.

Źródło: By Stiopa - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=662823252. 
2. Podczas Powstania Warszawskiego na Próżnej toczyły się walki. W dniu 2 sierpnia, w poprzek ulicy, wzniesiono barykadę pomiędzy kamienicami nr 9 i 14.
3. Pod tabliczkami umocowano tablicę informacyjną, dotyczącą obecnych czasów, cytuję jej treść:

"Budynek ten - świadek historii żydowskiej Warszawy -

został odremontowany i zachowany dla przyszłych pokoleń

dzięki pomocy The Jewish Renaissance Foundation, 

Pana Ronalda S. Laudera oraz firmy Warimpex.
TRIUVA jako obecny właściciel aktywnie wspiera 

proces rewitalizacji ulicy Próżnej."

Tabliczki z nazwą ulicy (ciekawostka) - ul. Próżna 9

Zdjęcie wykonałam w maju 2016 r.

Pod tabliczkami umocowano tablicę informacyjną, cytuję jej treść:

"Budynek ten - świadek historii żydowskiej Warszawy -

został odremontowany i zachowany dla przyszłych pokoleń

dzięki pomocy The Jewish Renaissance Foundation, 

Pana Ronalda S. Laudera oraz firmy Warimpex.
TRIUVA jako obecny właściciel aktywnie wspiera 

proces rewitalizacji ulicy Próżnej."

Budynek - ul. Madalińskiego 69

Zdjęcia wykonałam w lutym 2016 r.

Dom powstał w latach 1936-1937 według projektu Mieczysława Neufelda.

"Madalińskiego;69;1937-1951;wł. Mieczysław Nejfeld, Wanda Kon, Irena Neufeldówna [nr hip. 12454]" - Źródło: Księgi meldunkowe.

Od 2004 r. w budynku funkcjonuje Wspólnota Mieszkaniowa. 

Prawdopodobnie w 2015 r. wydano decyzję zwrotną nieruchomości.