Tablica pamiątkowa - ul. Grójecka 77

Zdjęcia wykonałam w marcu 2019 r.

Treść tablicy:

"W tym miejscu 
znajdowała się ziemianka,
w której Rodzina Wolskich,
miejscowych Ogrodników,
ukrywała w latach 1942-1944
około 40 Żydów, uciekinierów
z Getta Warszawskiego.
Wśród nich znanego historyka
DR Emanuela Ringelbluma
badacza dziejów Żydów
Polskich, organizatora 
tajnego archiwum getta.
W marcu 1944 roku,
po ujawnieniu ziemianki,
hitlerowcy wymordowali
wszystkich ukrywających się
w niej Żydów oraz ich opiekunów." 

Podziemny schron o wymiarach 5 na 7 metrów powstał w 1942 r. na terenie gospodarstwa ogrodniczego przy ul. Grójeckiej, należącego do Mieczysława Wolskiego. Wykopano go pod szklarnią, w narożniku ogrodu. Mieszkańcy ziemianki - kilkudziesięciu uciekinierów z getta - żartobliwie nazwali go "Krysia" (zdrobnienie od słowa "kryjówka"). Jednym z nich był historyk Emanuel Ringelblum, twórca konspiracyjnego archiwum warszawskiego getta - bezcennego zbioru dokumentów, który przetrwał wojnę i dziś znajduje się w Żydowskim Instytucie Historycznym.

W dniu 7 marca 1944 r., w wyniku donosu, został odkryty bunkier „Krysia”. Gestapowcy wyciągnęli z kryjówki 38 osób, wśród nich Emanuela Ringelbluma z żoną Judytą i synem Urim. Poza nimi aresztowano Mieczysława Wolskiego, jego siostrę Halinę Wolską-Michalecką (po dwóch dniach ją zwolniono) i siostrzeńca Janusza Wysockiego. Kilka dni później lokatorzy "Krysi", właściciel gospodarstwa i jego siostrzeniec zginęli rozstrzelani w ruinach getta. 

Spośród ukrywających się w bunkrze przeżyli tylko Orna Jagur (Irena Grodzińska) i jej mąż Józef. Ocaliło ich opuszczenie "Krysi" przed dekonspiracją.

 W 1989 r. członkowie rodziny Wolskich zaangażowani w ratowanie Żydów odznaczeni zostali medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". 

W 1990 r. na ścianie bloku wzniesionego na terenie dawnego ogrodu zawisła pamiątkowa tablica przypominająca o istniejącym tu w czasie okupacji bunkrze. 

Na temat "Krysi" powstały książka i film.

Kino Ochota - ul. Grójecka 65

Zdjęcia wykonałam w kwietniu 2019 r.

Kino "Ochota" (wraz z terenem posesji) powstało w latach 1948-1949 według projektu Mieczysława Pipreka.

Od 1949 r. działało w budynku Kino Ochota.

W 2000 r. zamknięto kino, które było własnością spółki MaxFilm.

Od 2010 r. w budynku działa teatr dramatyczny Och-Teatr oraz Fundacja Krystyny Jandy Na Rzecz Kultury.

Dokładnie w dniu 16 stycznia 2010 r. nastąpiło otwarcie Och-Teatru.

W dniu 3 lipca 2015 r. budynek wpisano do Rejestru Zabytków pod pozycją A-1353.

Budynek administracyjny - ul. Banacha 2

Zdjęcia wykonałam w marcu 2019 r.

Tablica, która pojawia się na kilku budynkach.

Widok od ul. Pasteura.

Fragment przylegającego budynku UW - Wydział Biologii.

Widok od ul. Wolnej Wszechnicy.

ASG - Akademia Sztabu Generalnego

Dawniej Wolna Wszechnica Polska.

Budynek powstał w latach 1928-1929 według projektu Pawła Wędziagolskiego. Budowę podobnież rozpoczęto w kwietniu 1928 r. 

W tym miejscu przywołam treść jednej z tablic umieszczonych na elewacji budynku (3 zdjęcie od góry):

"W tym gmachu, wybudowanym w 1929 roku

wg projektu Pawła Wędziagolskiego 

mieściła się

Wolna Wszechnica Polska

uczelnia kontynuująca tradycje

działających na przełomie XIX i XX stulecia

tajnego Uniwersytetu Latającego 

oraz Towarzystwa Kursów Naukowych.

'W czasie okupacji hitlerowskiej placówka

działała w konspiracji, a w gmachu, 

oficjalnie pełniącym funkcję szkoły

zawodowej, prowadziła tajne nauczanie

Szkoła Gospodarstwa ' Wiejskiego."

W budynku do 1939 r. mieściła się prywatna uczelnia akademicka - Wojskowa Akademia Polityczna.
Akademia została utworzona z inicjatywy wybitnych naukowców-społeczników m.in. Ludwika Krzywickiego, Stefana Czarnowskiego i Heleny Radlińskiej, przeznaczona była głównie dla ludzi pracujących.
Po 1945 r. budynek został znacznie rozbudowany.
W latach 1947-1954 w budynku mieściła się ASG - Akademia Sztabu Generalnego.

Po wojnie (ok. 1951 r.) gmach został przejęty przez Wojskową Akademię Polityczną im. Feliksa Dzierżyńskiego.  

Po 1951 r. obok głównego gmachu wzniesiono skrzydło, zmieniono wygląd elewacji, usuwając niektóre zdobienia.

Obecnie w głównej części mieści się: Oddział Zabezpieczenia Dowództwa Garnizonu Warszawa, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Centralny Ośrodek Aktywizacji Zawodowej, Delegatura Departamentu Kontroli Ministerstwa Obrony Narodowej.

Ciekawostki:
1. Nad wejściem (zdj. nr 2) widnieje napis po łacinie:
"EX LITTERIS LIBERTAS" - Z literatury - wolność;

co według słownika znaczy - "Zgodnie ze swobodą", bądź "Po otrzymaniu wolności".

2.  "4 sierpnia 1944 o godzinie 10:00 na Ochotę wkroczyły siły SS RONA pod dowództwem płk. Bronisława Kamińskiego. Sztab RONA, dowodzący łącznie 1 700 żołnierzami, ulokował się w budynku Wolnej Wszechnicy Polskiej na ul. Opaczewskiej 2a (dzisiaj ul. Banacha 2) a jeden batalion RONA w budynku liceum im. Hugona Kołłątaja przy ul. Grójeckiej 93, z zadaniem zwalczania powstańczej "Reduty Kaliskiej"." - Źródło: http://www.citymedia.waw.pl/ochota,historia.html.

Budynek Ośrodek Kultury Ochoty - ul. Grójecka 75

Zdjęcia wykonałam w marcu i w kwietniu 2019 r.

Tył budynku.

Ujęcie całościowe frontu (od ul. Grójeckiej).

Dawniej Zrzeszenie Cechmistrzów Budowlanych, Wytwórnia "Perfumerie L. T. Piwer", Warszawska Spółdzielnia Ogrodnicza.

Budynek powstał w 1922 r. dla Zrzeszenia Cechmistrzów Budowlanych. Z powodu trudności finansowych dwa lata później budynek przejęli dwaj akcjonariusze i założyli Biuro Budowlane Lubińskiego i Jaskulskiego. 

W 1928 r. otworzyła swój lokal paryska perfumeria L.T. Piwer Sp. z o.o.; od frontu mieściła się administracja i laboratoria, z tyłu wyrabiano i pakowano m.in.: mydła i wody kwiatowe.

W 1947 r. budynek wykupiła za 4.500.000 zł Warszawska Spółdzielnia Ogrodników. 

W 1984 r. przeniósł się tu z ul. Reja 9 OKO (Ośrodek Kultury Ochoty).

Obecnie w budynku nadal działa Ośrodek Kultury Ochoty "OKO".

Przychodnia - ul. Pawińskiego 2

Zdjęcia wykonałam w marcu 2019 r.

Widok od ul. Banacha.

Obecnie Przychodnia, dawna przychodnia przy ul. Opaczewskiej.

Budynek powstał około 1928 r.

Ciekawostka:
1. Na ścianie budynku burmistrz Maurycy Wojciech Komorowski w towarzystwie gości honorowych, m.in. Janiny Zgrzembskiej i Elżbiety Ficowskiej, odsłonił 17 lutego 2010 r. tablicę pamiątkową.
Treść tablicy:

"Irena Sendlerowa

15.02.1910 - 12.05.2008

Sprawiedliwa

wśród Narodów Świata

W latach 1932-35 pracowała

w Sekcji Pomocy Matce i Dziecku

przy Obywatelskim Komitecie Pomocy

Społecznej działającym w tym budynku 

d. Opaczewska1.

W latach 1940-44 ocaliła od Holokaustu  

ponad 2,5 tys. żydowskich dzieci. 

W setną rocznicę urodzin 

mieszkańcy i władze samorządowe Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy 

Warszawa 2010."