Odkrywca Warszawy

czwartek, 23 lipca 2020

Dom akademicki - ul. Grójecka 39

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r.

Dawniej Dom Mieszkalny Centrali Akademickiej Bratniej Pomocy powstał w latach 1925-1929 według projektu Kazimierza Tołłoczki.

Treść tabliczki adresowej:

"Komisariat XXIII
ul. Grójecka

No 39 7247

Własć.

Fundacja"Domy Akademickie"

m. Prez. Gabriela Narutowicza

w Warszawie."

Podczas wojny budynek był cały czas wykorzystywany przez hitlerowców.

Treść tablic:

"W TYM DOMU

NA DZIEDZIŃCU I W PIWNICY

ZNAJDUJĄ SIĘ MIEJSCA

PAMIĘCI NARODOWEJ."

"HISTORIA MIEJSCA PAMIĘCI

ul. Grójecka 39

W latach 1939-1944 koszarował

w przedwojennym zespole bloków Domu

Akademickiego batalion policji niemieckiej

(Schutzpolizei). W piwnicach bloków znaj-

dowało się przejściowe więzienie dla Po-

laków aresztowanych bądź schwytanych w

łapankach ulicznych. Dokonano w nim wie-

lu potajemnych zbrodni na więźniach.

Parokrotnych zbiorowych zbrodni na

okolicznej ludności cywilnej dopuścili się

hitlerowscy policjanci także w pierwszym

tygodniu Powstania Warszawskiego."

Treść tablicy Tchorka (podwórko domu):

"Tu w latach 1939-1944 hitlerowcy dokonali masowych egzekucji."

Tablicą opiekuje się kierownictwo Domu Akademickiego. W 2008 r. miała miejsce renowacja tablicy ze środków Dzielnicy Ochota.

"Informacja na budynku o 2 miejscach pamięci narodowej znajdujących się na dziedzińcu i na klatce schodowej upamiętniających tragiczne wydarzenia z sierpnia 1944 r.:

- MIEJSCE PAMIĘCI NA DZIEDZIŃCU – W latach 1939 -1944 w domu przy ul. Grójeckiej 93 była siedziba żandarmerii niemieckiej. Tu w czasie okupacji Niemcy rozstrzelali duże grupy mężczyzn;

- MIEJSCE PAMIĘCI NA KLATCE SCHODOWEJ – miejsce straceń na klatce schodowej i w piwnicy. W tych miejscach w czasie okupacji w latach 1939-1944 rozstrzelano duże grupy mężczyzn."

Źródło: https://iochota.pl/artykul/ochockie-obchody-rocznicy-powstania-warszawskiego/23261.

Obecnie Zespół Domów Akademickich im. G. Narutowicza - Dom Studencki "Bratniak".

Dom Studencki Politechniki Warszawskiej dysponuje około 420 miejscami.W budynku są pokoje: 1-osobowe, 2, 3, 4, 5 i 6 - osobowe. Oprócz pokoi są jeszcze m.in: Sala Bankietowa, siłownia, pralnia, sala telewizyjna, sala do tenisa stołowego oraz rowerownia na zielonym dziecińcu tzw. studni.

W budynku na rogu od Placu mieści się oddział banku.

Ciekawostka:

1. Polecam obejrzeć zdjęcia m.in. pokój studencki. Link: https://fotopolska.eu/Warszawa/b244519,Dom_Studencki_Bratniak_-_Muszelka_.html.

wtorek, 21 lipca 2020

Budynek - ul. Grójecka 41

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r.

Napis wykonany w 1945 r.

Ujęcia od ul. Mochnackiego.

Róg ul. Mochnackiego/ ul. Glogera.

Budynek przynależący do SM "Skarbowiec" powstał około 1932 r. według projektu inż. Bolesława Leszczyńskiego.

Treść tabliczki adresowej:

"Komisarjat XXIII

ul. Grójecka No 41 9920

Dom

Spółdzielni Miesz.
"Skarbowiec"."

Po wojnie budynek odbudowany przez inż. Stanisława Dziurzyńskiego.

poniedziałek, 20 lipca 2020

Budynek - ul. Grójecka 43

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r.

Budynek przynależący do SBM Profesorów Wolnej Wszechnicy Polskiej powstał w latach 1925-1928 według projektu Kazimierza Saskiego i Marcina Weinfelda

W sierpniu 1944 r. kamienica została podpalona. Spłonęła niemal zupełnie. Pierwotny wystrój ocalał tylko w jednym mieszkaniu.

Parter domu był zajmowany przez robotników, a piętra przez inteligencję, m.in. przez pracowników i profesorów Wszechnicy.

W podwórku stworzono piękny ogród z różami i żwirowymi alejkami.

Podobnież na bramie widniał napis: "Handlarzom, żebrakom i muzykantom - wstęp wzbroniony".

Po 1970 r. wyremontowano elewację budynku, niestety usuwając wszelkie geometryczne zdobienia (link do zdjęć przedstawiających budynek przed remontem: http://www.warszawa1939.pl/obiekt/grojecka-43).

W dniu 30 lipca 2014 r. budynek wraz z terenem posesji został wpisany do Rejestru Zabytków pod pozycją A-1253.

"Dom profesorów dokumentuje także przedwojenne zasady spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego, które stwarzało możliwość nawet mniej zamożnym grupom społecznym, wybudowania wygodnych i komfortowych budynków mieszkalnych. Obiekt współtworzy Kolonię Lubeckiego, wpisaną do rejestru zabytków decyzją z 20.12.1993 roku, której powstanie zatwierdzono dwa lata przed zaprojektowaniem budynku dla profesorów. O wartościach artystycznych świadczy skromna, art decowska stylistyka. Jednakże, mimo wtórnych modyfikacji i niewłaściwie przeprowadzonych remontów, wystrój i układ budynku jest spójny z pozostałą zabudową osiedla, w której dominuje modernistyczna stylistyka. Projektanci, posługując się prostymi i geometrycznymi środkami, uzyskali elegancką i plastyczną architekturę, której horyzontalizm zrównoważyli strzelistymi oknami klatek schodowych oraz grą światła i cienia fasady. Szczególnie cenne jest, zachowane w praktycznie niezmienionym stanie mieszkanie, zlokalizowane w północnej klatce schodowej, przybliżające wystrój i wyposażenie wnętrza stosowanego w dwudziestoleciu międzywojennym. Ponadto, w tym mieszkaniu, podczas okupacji niemieckiej, znajdowała się skrytka na broń batalionu „Zośka”." - Źródło: https://www.mwkz.pl/archiwum-aktualnosci-lista/782-budynek-mieszkalny-przy-grojeckiej-43-w-warszawie-w-rejestrze-zabytkow.

czwartek, 16 lipca 2020

Budynek - ul. Grójecka 45

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r. Ujęcia od ul. Wawelskiej.

Ujęcia od ul. Grójeckiej. Czyżby budynek był/jest obiektem zabytkowym?

Budynek przynależący do Pierwszej SBM Organizacji Inteligencji Polskiej powstał w latach 1923-1927 według projektu arch. Bronisława Władysława Tadeusza Colonny-Czosnowskiego (zarazem członek i założyciel samego SBM-u).

Dom miał 27 mieszkań, które były wykończone parkietem lub posadzką; z łazienkami i kuchniami węglowymi albo gazowymi itp.

W latach 1931-1938 w budynku mieścił się Skład Apteczny - właściciel (wł.) Gustaw Tejchert.

W latach 1931-1935 działał Sklep Spożywczy - (wł.) Lajwe Lebenshold.

Około 1931 r. w budynku był Sklep Galanteryjny "Aniela" - (wł.) Aniela Burnicka.

Około 1931 r. przy ul. Grójeckiej 45 m. 23 mieściło się Przedsiębiorstwo Budowlane Adam Ignacy Bromke i Syn.

We wrześniu 1939 r. pocisk artyleryjski zniszczył kilka narożnych mieszkań.

Podczas wojny budynek częściowo spłonął.

Po wojnie część budynku wydzierżawiono Motozbytowi w zamian za pokrycie kosztów odbudowy zniszczonego budynku.

Obecnie na dole budynku usytuowane są lokale usługowe. Dokładnie przy ul. Grójeckiej 45/17a funkcjonuje Pierwsza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Organizacji Inteligencji Polskiej w Warszawie. Natomiast przy ul. Grójeckiej 45 m. 13 mieści się Wspólnota Opatrzności Bożej - dom zakonny.

Treść tablicy pamiątkowej:

"W tym domu w latach 1946-1985 mieszkała i tworzyła art. plast. profesor Wanda Telakowska (1905-1985).

Służyła pięknu

Współtwórczyni wzornictwa przemysłowego w Polsce

Na co dzień i dla wszystkich."

Ciekawostka:

1. Podaję linki do zdjęć przedstawiających budynek w różnych latach m.in. w 1937 r.:

http://www.warszawa1939.pl/obiekt/grojecka-45;

https://fotopolska.eu/Warszawa/b111032,Grojecka_45.html.