"SPOŁEM" Związek Spółdzielni Spożywców (+ tablica) - ul. Grażyny 13/15

Gmach "Społem" rozpoczęto budować w 1912 r.

W budynku mieści się Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne KZRSS "Społem". Dla niewtajemniczonych rozwinięcie skrótu KZRSS - Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców "SPOŁEM".

Na budynku została umieszczona tablica pamiątkowa głosząca: 

"W 100 rocznice powstania Polskiej Spółdzielczości Spożywców w XXV -lecie Polski Ludowej dla upamiętnienia walki i pracy pokoleń spółdzielców w służbie narodu polskiego - tablice te wmurowano na gmachu "SPOŁEM", który w okresie okupacji hitlerowskiej był bazą opiekuńczą prześladowanej ludności i schronieniem dla działaczy walczących o wyzwolenie narodowe i społeczne.
Warszawa - w dniach obrad XXXVIII zjazdu delegatów "SPOŁEM" Związku Spółdzielni Spożywców - 1969 R."
Oraz trzy mniejsze tabliczki: "1869", "1913", "1969".

Ciekawostki:
1. Nie wiem czy wiele osób wie o istnieniu Muzeum Historii Spółdzielczości w Polsce, które mieści się przy ul. Jasnej 1 (Dom pod Orłami) i jest czynne od wtorku do piątku w godz. 9.00-14.00 po wcześniejszym umówieniu telefonicznym z kustoszem Muzeum, panem Eugeniuszem Zochniakiem – tel. 22 596 43 01 lub mailowo: muzeum@krs.org.pl.
2. W dniu 1 października 2014 r. w siedzibie Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Spożywców „Społem" w Warszawie przy ul. Grażyny 13/15 odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Marianowi Rapackiemu (1884-1944), wybitnemu teoretykowi spółdzielczości, działaczowi polskiej i międzynarodowej spółdzielczości, prezesowi Zarządu „Społem" Związku Spółdzielni Spożywców RP, prezesowi Zarządu Banku „Społem" oraz członkowi Zarządu Międzynarodowego Związku Spółdzielczego i Kawalerowi Krzyża Niepodległości z Mieczami. Wykonawcą odlewu tablicy, o wymiarach 60x80 cm, jest brązownik, grawer Lech Brzozowski, a autorką podobizny głowy Mariana Rapackiego jest Hanna Roszkiewicz, absolwentka Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych.

Aktualizacja.

Zdjęcie wykonałam w styczniu 2017 r. Ujęcie od ul. Różanej.

W 2018 r. (lipiec-sierpień) trwa remont elewacji budynku od ul. Grażyny.

Budynek - ul. Wołoska 74 (ul. Komarowa 74)

Piękny widok - zachowany i zadbany (odnowiony? nowy?) kawałeczek historii, czyli dawna nazwa ulicy Wołoskiej - KOMAROWA 74 :). Nazwa ul. Komarowa obowiązywała w latach 1967-1992.

 Dosłownie obok już widać witrynę...."Usługi rymarskie", mieszczą się pod tym właśnie adresem (zdj. poniżej).

Natomiast "Usługi rymarskie" to dokładnie "Przeździecki Tadeusz Usługi Rymarsko-Siodlarskie", które w tym miejscu istnieją już 36 lat. 

Cytuję Pana Przeździeckiego (właściciela) "nikt tu po mnie nie przyjdzie, wszystko pójdzie na śmietnik, tak jak i ten zawód." 

Pan jest obecnie na emeryturze, ale jeszcze pracuje. Pytanie tylko jak długo jeszcze?

Ciekawostka:
1. Budynek podobnież jest przedwojenny i właśnie znalazłam na to dowód.
"Wołoska;74;1935-1951;wł. Józef Dyja." - Źródło: Księgi meldunkowe.  

Roman Kuntze - ul. Kazimierzowska 51 (tablica)

Roman Marian Kuntze ur. 26 stycznia 1902 r. w Trembowli.

Od 1937 r. był profesorem nadzwyczajnym zoologii na Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie wykładał m.in. zoologię, zoologię leśną oraz nauki o występowaniu i życiu szkodników lasu. Kierował Katedrą Zoologii na Wydziale Rolnym.

Roman Kuntze po wybuchu powstania warszawskiego wraz z żoną i setkami mieszkańców Mokotowa został uwięziony przez Niemców na terenie koszar Stauferkaserne przy ul. Rakowieckiej. Dzięki łapówce wręczonej podoficerowi SS zdołał się wydostać z koszar, lecz około 22 sierpnia 1944 r. został wraz z kilkunastoma innymi Polakami zamordowany przez żołnierzy niemieckich na terenie domu przy ul. Kazimierzowskiej 51. 

W marcu 1974 r. tablica upamiętniająca prof. Romana Kuntzego zawisła na ścianie budynku przy ul. Kazimierzowskiej 51 (od strony ul. Madalińskiego na zdjęciu powyżej w lewym dolnym rogu widoczna), gdzie podczas okupacji niemieckiej prowadził tajne komplety (1939-1944).

Ciekawostka:
1. W czasie powstania zginęła również jego żona Zofia Kuntze, zastrzelona przez Niemców, gdy z białą chorągiewką zmierzała do koszar Stauferkaserne chcąc dostarczyć paczkę żywnościową jednemu z uwięzionych.

Tablica upamiętniająca wolno stojąca - ul. Puławska (okolice Morskiego Oka)

Tablica „W hołdzie mieszkańcom Mokotowa”. Tablica jest wyrazem wdzięczności dla tych mieszkańców Mokotowa, którzy nieśli ofiarną pomoc żołnierzom Armii Krajowej w walkach o niepodległość Ojczyzny w 1944 r. To również hołd dla tysięcy osób pomordowanych, wywiezionych do obozów koncentracyjnych oraz wypędzonych z Warszawy przez niemieckich okupantów. (Źródło: Lesław Bartelski, „Mokotów – Warszawskie Termopile 1944”, Warszawa 2004).  

Tablica Tchorka - ul. Sandomierska 21

Tablica upamiętnia ofiary zbrodni popełnionej przez Niemców w czasie powstania warszawskiego. 4 sierpnia 1944 r. żołnierze Waffen-SS z koszar Stauferkaserne, wsparci przez spieszonych żołnierzy Luftwaffe z koszar przy ul. Puławskiej, przystąpili do pacyfikacji domów stojących przy ul. Rakowieckiej i na sąsiednich ulicach. W kamienicy przy ul. Sandomierskiej 19/21 zastrzelono wówczas 17 polskich cywilów.