Kamienica hrabiego Tomasza Zamoyskiego - ul. Lwowska 11

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica hrabiego Tomasza Zamoyskiego powstała w 1910 r., prawdopodobnie według projektu Ludwika Panczakiewicza.
Przed wojną właścicielami było austriackie małżeństwo Fichtnerów.
Sześciopiętrowa (ostatnia kondygnacja zwieńczona trójkątnym szczytem), miała rozległe oficyny i dwa podwórza.
W 1944 r. uległ uszkodzeniu cały dach budynku.
Około 1950 r. wyremontowana, z częściową przebudową korpusu frontowego i zaadaptowano lokal gastronomiczny w przyziemiu po stronie południowej (wprowadzeniem części ścianek działowych) według projektu Szczepana Kalinowskiego.
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienica została wpisana do Rejestru Zabytków pod numerem 774.
Od 2015 r. w budynku na piątym piętrze mieści się Hostel Lwowska 11.


Ciekawostki:
1. Link do dużej ilości zdjęć:https://lapidarium.fundacja-hereditas.pl/index.php/2023/12/28/kamienica-ul-lwowska-11-warszawa/.
2. W budynku mieściło się m.in.:
- 1923-1928 Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych T.Zamojski, W.Wojnarowski i Ska (właściciele: J.Żelazowski, B. Swiecki (Świecki), S.Zamojski, T.Zamojski, W.T.Zamojski, J.E. Mysłakowska, Z.L. Woydyłło, E.M.Zamojska);
- 1925-1928 Biuro Budowlane Tomasz Zamojski i Ska (właściciele: T.Zamojski, E.M.Zamojska, J. Mysłakowska, S.Zamojski, Z. Woydyłłowa, W.Zamojski, A.Ulanowski);
- 1932-? Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych A.Bychowski i M. Liliental.
3. Bar "Przysmak" przy Lwowskiej 11 założyła w 1956 r. Teresa Mężyńska wraz ze swoją bratową. Najpierw była tu tylko garmażerka, a bar z obiadami powstał później. Od 1990 r. bar "Przysmak" tworzony był przez panią Wandę Wrzeszcz i jej siostrę Barbarę Denkiewicz.
4. W kamienicy mieszkali m.in.:
- zamożni adwokaci, profesorowie, wzięci artyści;
- miał pracownię (na strychu nad frontem) Tadeusz Pruszkowski (5 IV 1888 - 1 VII 1942) - malarz, pedagog, krytyk sztuki, stały felietonista "Gazety Polskiej". Pochodził z podłęczyckich Borucic, ukończył warszawską Szkołę Sztuk Pięknych, później kształcił się w Paryżu. Podczas I wojny światowej służył w Legionach Polskich. Od 1918 roku związany ze swoją stołeczną uczelnią, pełnił w niej kolejno funkcje asystenta, profesora (od 1922 roku) i pierwszego w jej dziejach rektora (od 1930). Należał do ugrupowań artystycznych Młoda Sztuka, Stowarzyszenia Artystów Polskich Rytm oraz czterech, które stworzyli studenci skupieni wokół jego pracowni: Bractwo św. Łukasza, Szkoła Warszawska, Loża Wolnomalarska i Grupa Czwarta. Był znakomitym portrecistą, na swoich płótnach przestawiając najwybitniejszych polityków dwudziestolecia międzywojennego (np. Józefa Piłsudskiego czy prezydentów Gabriela Narutowicza oraz Stanisława Wojciechowskiego) czy ludzi kultury (np. Stefan Żeromski, Ada Sari). Nie stronił również od pejzaży, dlatego też często organizował plenery w Kazimierzu nad Wisłą. W 1926 roku nakręcił tam film "Szczęśliwy wisielec, czyli Kalifornia w Polsce", do którego scenariusz napisali wspólnie Feliks Topolski i Henryk Jaworski. Był uczestnikiem rajdów samochodowych i pokazów samolotowych. Wywleczony z tego mieszkania wraz z kilkoma innymi lokatorami budynku, zginął zamordowany przez hitlerowców pod murem getta. Spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim (kw. II, rząd III, miejsce 8/9 z nagrobkiem projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej, na którym artystka umieściła monumentalną rzeźbę "Umierający Wojownik"). Mieszkanie spłonęło podczas Powstania Warszawskiego, udało się jednak uratować cenną kolekcję sztuki. Artystę przypomina tablica pamiątkowa umieszczona na frontowej ścianie budynku w styczniu 2005 r.
Treść tablicy (zdjęcie powyżej):

"W TYM DOMU
MIESZKAŁ I TWORZYŁ
TADEUSZ
PRUSZKOWSKI
MALARZ, PEDAGOG I LOTNIK
URODZONY 5 KWIETNIA 1888 R.
PROFESOR SZKOŁY
SZTUK PIĘKNYCH OD 1923 R.
PIERWSZY REKTOR
AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH
W WARSZAWIE OD 1932 R.
ARESZTOWANY PRZEZ HITLEROWCÓW
W NOCY 30 CZERWCA 1942 R.
ZAMORDOWANY 1 LIPCA 1942 R.
CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI."

Kamienica Stanisława Ursyn-Rusieckiego - ul. Lwowska 13

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica (za kamienicą znajduje się również pałacyk) Stanisława Ursyn-Rusieckiego (ziemianin z Ukrainy, kolekcjoner szkieł i zwierciadeł, w 1939 r. podarował swe zbiory Muzeum Narodowemu w Krakowie) powstała w 1912 r. według proj. Józefa Napoleona Czerwińskiego i Władysława Heppena.
W 1932 r. Ursyn-Rusiecki sprzedał zadłużoną nieruchomość Ludwikowi i Marii Pannenko.
Na parterze pałacyku umiejscowiła się prywatna klinika położnicza "Sano", będąca spółką wybitnych położników warszawskich (Maria Kasperowiczowa, Zofia Garlicka, Piotr Smolaga, Ludwik Jaźwiński, Władysław Janczewski, Józef Jankowski). Klinika istniała do 1944 r.
Przed wojną mieścił się w budynku sklep z artykułami technicznymi Goldbergów.
Podczas Powstania Warszawskiego w pałacyku działał szpital polowy.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w bardzo małym procencie.
Od 1954 r. w pałacyku siedzibę ma Zarząd Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (później Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki).
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienicę wpisano do Rejestru Zabytków pod numerem 775-A.
W 1973 r. kamienicę wyremontowano i dokonano konserwacji polichromii pod kierunkiem Haliny Rudniewskiej.
W 2011 r. pałacyk Rusieckiego przeszedł w posiadanie Polskiej Akademii Umiejętności.


Ciekawostki:
1. W kamienicy mieszkali m.in.:
- przed wojną - książę Witold Massalski. Wywodził się on z rodu właścicieli dóbr Massalany na Grodzieńszczyźnie, które władze carskie skonfiskowały jego rodzicom za udział w powstaniu styczniowym. Przyszedł na świat podczas zesłania ich na Syberię, był absolwentem politechniki w Petersburgu, inżynierem kolejnictwa;
- po wojnie - Andrzej Fogtt (ur. 1950) - malarz, grafik, rzeźbiarz, autor projektu wizji architektonicznej "Wieża Jedności Europejskiej", jako symbolu wspólnoty ludzkiej, uczestnik kilkudziesięciu wystaw w kraju i zagranicą.
2. W budynku mieścił się m.in.:
- 1935-1939 Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych i Remontowych Karol Broszkiewicz i Synowie (właściciele: H.J.Broszkiewicz, K.E.Broszkiewicz);
- 1929-1937 Dom Handlowy "Anglopol" Maksymilian Goldman (Godzewski); później Biuro Techniczno Handlowe.
3. Pałacyk w podwórzu wystąpił w filmie "Ile waży koń trojański?" Juliusza Machulskiego z 2008 r.
4. Link do zdjęć (również pałacyku): https://fotopolska.eu/Warszawa/b105566,Lwowska_13.html;
https://www.facebook.com/PalacRusieckiego/;
https://www.whitemad.pl/kamienica-przy-lwowskiej-13-w-warszawie-dzielo-wczesnomodernistycznej-architektury-miejskiej/.
5. Karta zabytku link: https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-263017/dokumenty/PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_EN.14115/1.

Kamienica Horn i Rupiewicz - ul. Lwowska 15

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica firmy Horn i Rupiewicz powstała w latach 1911-1912 według proj. Artura Gurneya dla firmy budowlanej, stylizowana na budynki skandynawskie.
Podczas Powstania Warszawskiego działał tu szpital polowy, do którego trafiali ranni głównie ze Zgrupowania AK "Radosław" oraz Batalionu AK "Wigry".
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w małym procencie.
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienica wpisana do Rejestru Zabytków pod numerem 776.

Ciekawostka:
1. Link do zdjęć: https://fotopolska.eu/Lwowska_15_Warszawa.

Kamienica firmy Horn i Rupiewicz - ul. Lwowska 17

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica firmy Horn (Aleksander Robert Horn, właściciel garbarni na Woli) i Rupiewicz (kamieniarz) powstała w latach 1911-1912 według proj. arch. Artura Gurneya.
W 1932 r. kamienicę kupili Ludwik i Maria Pannenkom.
W 1944 r. zniszczone zostało zwieńczenie wieży, które odnowiono w 1995r.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w małym procencie.
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienica wpisana do Rejestru Zabytków pod numerem 777.
Po 2012 r. kamienica została sprzedana  (informacje pochodzące z oferty sprzedaży: "Łączna powierzchnia to 1850 mkw, cena za metr domu to 15 675,68 PLN, liczba pokoi: 50, 18 lokali o powierzchni po 100-200 mkw, oraz sklepy na parterze. W kamienicy 3 lokale zostały sprzedane przez gminę przed reprywatyzacją. Pozostałe są wynajmowane na cele mieszkalne lub komercyjne. 6 pięter, nowa winda. Działka o pow. 490 mkw z podwórzem na działce 42 mkw.") i można znaleźć informacje, że obecnie w budynku mieści się "18-pokojowy Hotel Centrum Lwowska".
Na dole kamienicy usytuowane lokale użytkowe. 

Ciekawostki:
1. W budynku mieścił się m.in.:
- 1939-? Handel Win, Wódek i Towarów Kolonialnych Stanisław Podgórski;

- przed wojną był sklep kolonialny F. Masiewicza;
- od ok. 1944 r. do lat 90-tych na parterze domu był dwupoziomowy sklep mięsny.
2. Link do zdjęć:
https://www.warszawa1939.pl/obiekt/lwowska-17.
3. Link do karty budynku: https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-244119/dokumenty/PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_EN.14129/1.

Kamienica Józefa Hintza - ul. Koszykowa 58/ ul. Piękna 43

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica Józefa Hintza powstała w latach 1909-1911.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w dużym procencie, ale nie całkowicie.
"Remont przeprowadzony w latach 1975-77 wpłynął na zubożenie wystroju elewacji. Nie został również wykonany poprawnie, gdyż na zdjęciach z 1993 r. budynek jest już w opłakanym stanie. Podczas kolejnego remontu w latach 90. XX w. zastosowano jednak zbyt mocne materiały budowlane na bazie cementu, które z biegiem lat spowodowały liczne spękania tynku. Dodatkowo stabilność budynku została naruszona podczas budowy w sąsiedztwie biurowca (dom został wówczas nawet czasowo wyłączony z użytkowania)."
"Stan kamienicy spowodował konieczność przeprowadzenia jeszcze jednego remontu elewacji, który rozpoczął się w 2022 roku od strony ul. Koszykowej." Źródło obu powyższych cytatów: https://um.warszawa.pl/waw/zabytki/-/kamienica-o-dwoch-frontach-piekna-43-i-koszykowa-58.
Na dole budynku usytuowane są lokale użytkowe.

Ciekawostki:
1. W budynku działała m.in.:
- 1919-1920 Biuro Techniczno Handlowe "Erg" wł. inż. M.Koneczny, H.Koskowski, W.Wyttek de Vitte i St.Zajkowski - ul.Piękna 43;
- 1919-1920 Dom Handlowy Réné Jahin - ul.Piękna 43;
- 1924 Dom Handlowo Komisowy Władysław Dangel - ul.Piękna 43 m.25;
- 1925 Dom Handlowy Eugeniusz Bocheński (ul. Piękna 43 m.2).
2. W budynku mieszkała m.in. przed wojną Elwina Orlicz-Dreszer - druga żona generała Gustawa Orlicz-Dreszera.
3. Link do zdjęcia z 1937 r.:
https://fotopolska.eu/Koszykowa_58_-_Piekna_43_Warszawa?f=1908841-foto;
inne zdjęcia: https://www.warszawa1939.pl/obiekt/koszykowa-58.