Kamienica Stanisława Ursyn-Rusieckiego - ul. Lwowska 13

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica (za kamienicą znajduje się również pałacyk) Stanisława Ursyn-Rusieckiego (ziemianin z Ukrainy, kolekcjoner szkieł i zwierciadeł, w 1939 r. podarował swe zbiory Muzeum Narodowemu w Krakowie) powstała w 1912 r. według proj. Józefa Napoleona Czerwińskiego i Władysława Heppena.
W 1932 r. Ursyn-Rusiecki sprzedał zadłużoną nieruchomość Ludwikowi i Marii Pannenko.
Na parterze pałacyku umiejscowiła się prywatna klinika położnicza "Sano", będąca spółką wybitnych położników warszawskich (Maria Kasperowiczowa, Zofia Garlicka, Piotr Smolaga, Ludwik Jaźwiński, Władysław Janczewski, Józef Jankowski). Klinika istniała do 1944 r.
Przed wojną mieścił się w budynku sklep z artykułami technicznymi Goldbergów.
Podczas Powstania Warszawskiego w pałacyku działał szpital polowy.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w bardzo małym procencie.
Od 1954 r. w pałacyku siedzibę ma Zarząd Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (później Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki).
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienicę wpisano do Rejestru Zabytków pod numerem 775-A.
W 1973 r. kamienicę wyremontowano i dokonano konserwacji polichromii pod kierunkiem Haliny Rudniewskiej.
W 2011 r. pałacyk Rusieckiego przeszedł w posiadanie Polskiej Akademii Umiejętności.


Ciekawostki:
1. W kamienicy mieszkali m.in.:
- przed wojną - książę Witold Massalski. Wywodził się on z rodu właścicieli dóbr Massalany na Grodzieńszczyźnie, które władze carskie skonfiskowały jego rodzicom za udział w powstaniu styczniowym. Przyszedł na świat podczas zesłania ich na Syberię, był absolwentem politechniki w Petersburgu, inżynierem kolejnictwa;
- po wojnie - Andrzej Fogtt (ur. 1950) - malarz, grafik, rzeźbiarz, autor projektu wizji architektonicznej "Wieża Jedności Europejskiej", jako symbolu wspólnoty ludzkiej, uczestnik kilkudziesięciu wystaw w kraju i zagranicą.
2. W budynku mieścił się m.in.:
- 1935-1939 Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych i Remontowych Karol Broszkiewicz i Synowie (właściciele: H.J.Broszkiewicz, K.E.Broszkiewicz);
- 1929-1937 Dom Handlowy "Anglopol" Maksymilian Goldman (Godzewski); później Biuro Techniczno Handlowe.
3. Pałacyk w podwórzu wystąpił w filmie "Ile waży koń trojański?" Juliusza Machulskiego z 2008 r.
4. Link do zdjęć (również pałacyku): https://fotopolska.eu/Warszawa/b105566,Lwowska_13.html;
https://www.facebook.com/PalacRusieckiego/;
https://www.whitemad.pl/kamienica-przy-lwowskiej-13-w-warszawie-dzielo-wczesnomodernistycznej-architektury-miejskiej/.
5. Karta zabytku link: https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-263017/dokumenty/PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_EN.14115/1.