Kamienica Stronczyński, Bojarski i Spółka - ul. Lwowska 5

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica firmy Stronczyński, Bojarski i Spółka (przedsiębiorstwo budowlane, którego prezesem był inż. Karol Stronczyński) powstała w 1931 r.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w bardzo małym procencie.
W 2012 r. wydano decyzję na rozbudowę budynku wielorodzinnego. Dokładnie na jesieni 2012 r. dodano prawą nadbudówkę.
W 2024 r. wydano decyzję o przebudowie i nadbudowie poddasza na samodzielny lokal mieszkalny.


Ciekawostki:
1. W budynku mieściło się m.in.:
- 1938-? Biuro Osadniczo Agrarne Aleksander Orzeszko i Ska (właścicielka: Z.Chmielewska);
- 1939-? Pośrednictwo Handlowe S. Towbin;
- 1941-1954 Przedsiębiorstwo Przemysłowo Handlowe "Elemin" inż. Ignacy Malecki i Stanisław Kurasiewicz.
2. Link do wielu zdjęć: https://lapidarium.fundacja-hereditas.pl/index.php/2023/12/28/kamienica-ul-lwowska-5-warszawa/.

Kamienica Juliana Glassa - ul. Lwowska 7

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r. Na wszystkich ścianach budynku widoczne są ślady po kulach.

Kamienica Juliana Glassa (znany w środowisku budowlanym hurtownik stali, często współpracujący z architektami i inwestorami, do których zresztą sam należał) powstała w latach 1936-1937 według projektu Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina.
Kamienica miała służyć jako dom mieszkalny dla pracowników Banku Polskiego.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek nie został uszkodzony.
Do czasu odbudowania Gmachu Głównego Politechniki Warszawskiej na pierwszym piętrze mieścił się pierwszy po wojnie rektorat oraz kwestura Politechniki Warszawskiej.
Po wojnie zamieszkali tu profesorowie Politechniki Warszawskiej i do tej pory budynek jest własnością Politechniki Warszawskiej.


Ciekawostki:
1. W budynku mieściło się m.in.:
- 1947-1949 Przedsiębiorstwo Inżynieryjno Budowlane Inż. F.Nowosielski, ul.Lwowska 7 m.2;
- 1939-1940 Dom Handlowy Samuel Elper.
2. W budynku mieszkali:
- profesor Jan Zachwatowicz (1900-1984) - architekt, w latach 1945-1957 generalny konserwator zabytków, patron części warszawskiego Międzymurza;
- Lech Niemojewski – architekt, profesor PW;
- Radzimir Piętkowski – inżynier budowlany, profesor PW;
- Jan Rabanowski – inżynier elektryk, dwukrotny minister komunikacji (potem łączności);
- Henryk Śmigielski – chemik, profesor PW.
3. Linki do zdjęć: https://www.warszawa1939.pl/obiekt/lwowska-7;
https://lapidarium.fundacja-hereditas.pl/index.php/2023/12/28/kamienica-ul-lwowska-7-warszawa/
4. Treść tablicy pamiątkowej (zdjęcie powyżej):

"W TYM DOMU MIESZKAŁ
I ZOSTAŁ ARESZTOWANY
24 GRUDNIA 1948 ROKU
JAN RODOWICZ "ANODA"
(1923-1949)
STUDENT WYDZIAŁU ARCHITEKTURY
POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
HARCERZ 23 W.D.H.
PORUCZNIK ARMII KRAJOWEJ
BATALIONU "ZOŚKA"
UCZESTNIK AKCJI POD ARSENAŁEM,
CELESTYNOWEM I W WILANOWIE
ŻOŁNIERZ POWSTANIA WARSZAWSKIEGO
KAWALER KRZYŻA WALECZNYCH
I ORDERU VIRTUTI MILITARI
ZGINĄŁ W WIĘZIENIU
7 STYCZNIA 1949 ROKU
WALCZYŁ O WOLNĄ POLSKĘ."

Kamienica Karola i Gustawa Kalwejtów - ul. Lwowska 9

 

Zdjęcie wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica Karola i Gustawa Kalwejtów powstała w latach 1905-1906.
W budynku w 1905 r. rozpoczęła działalność Szkoła Realna Zrzeszenia Nauczycieli. Szkoła została zamknięta przez władze rosyjskie już przed 1907 r.
Następnie przeszła na własność Pawła i Belli Bregmanów.
W 1910 r. kamienicę kupił Czesław Świejkowski.
W 1918 r. budynek przeszedł w ręce Władysława Malinowskiego.
Od 1938 r. właścicielką była Halina Dąbrowska.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został doszczętnie wypalony.
Po 1945 r. zlikwidowano wystrój fasady, przejazdu bramnego oraz usunięto poddasze, pozostawiając jedynie część secesyjnej dekoracji wnętrz.
W 2019 r. wydano decyzję o rozbudowie budynku wielorodzinnego.
W 2021 r. wydano decyzję na nową wentylację.
W 2023 r. remont elewacji.
Na dole budynku usytuowane są lokale użytkowe.


Ciekawostki:
1. W budynku mieściło się m.in.:
- 1933-1955 Sklep Zawodowy Metali Wacław Młodecki;
- 1941 Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych Ignacy Kruszewski.
2. Linki do zdjęć: https://fotopolska.eu/Lwowska_9_Warszawa?f=704516-foto

Kamienica hrabiego Tomasza Zamoyskiego - ul. Lwowska 11

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica hrabiego Tomasza Zamoyskiego powstała w 1910 r., prawdopodobnie według projektu Ludwika Panczakiewicza.
Przed wojną właścicielami było austriackie małżeństwo Fichtnerów.
Sześciopiętrowa (ostatnia kondygnacja zwieńczona trójkątnym szczytem), miała rozległe oficyny i dwa podwórza.
W 1944 r. uległ uszkodzeniu cały dach budynku.
Około 1950 r. wyremontowana, z częściową przebudową korpusu frontowego i zaadaptowano lokal gastronomiczny w przyziemiu po stronie południowej (wprowadzeniem części ścianek działowych) według projektu Szczepana Kalinowskiego.
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienica została wpisana do Rejestru Zabytków pod numerem 774.
Od 2015 r. w budynku na piątym piętrze mieści się Hostel Lwowska 11.


Ciekawostki:
1. Link do dużej ilości zdjęć:https://lapidarium.fundacja-hereditas.pl/index.php/2023/12/28/kamienica-ul-lwowska-11-warszawa/.
2. W budynku mieściło się m.in.:
- 1923-1928 Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych T.Zamojski, W.Wojnarowski i Ska (właściciele: J.Żelazowski, B. Swiecki (Świecki), S.Zamojski, T.Zamojski, W.T.Zamojski, J.E. Mysłakowska, Z.L. Woydyłło, E.M.Zamojska);
- 1925-1928 Biuro Budowlane Tomasz Zamojski i Ska (właściciele: T.Zamojski, E.M.Zamojska, J. Mysłakowska, S.Zamojski, Z. Woydyłłowa, W.Zamojski, A.Ulanowski);
- 1932-? Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych A.Bychowski i M. Liliental.
3. Bar "Przysmak" przy Lwowskiej 11 założyła w 1956 r. Teresa Mężyńska wraz ze swoją bratową. Najpierw była tu tylko garmażerka, a bar z obiadami powstał później. Od 1990 r. bar "Przysmak" tworzony był przez panią Wandę Wrzeszcz i jej siostrę Barbarę Denkiewicz.
4. W kamienicy mieszkali m.in.:
- zamożni adwokaci, profesorowie, wzięci artyści;
- miał pracownię (na strychu nad frontem) Tadeusz Pruszkowski (5 IV 1888 - 1 VII 1942) - malarz, pedagog, krytyk sztuki, stały felietonista "Gazety Polskiej". Pochodził z podłęczyckich Borucic, ukończył warszawską Szkołę Sztuk Pięknych, później kształcił się w Paryżu. Podczas I wojny światowej służył w Legionach Polskich. Od 1918 roku związany ze swoją stołeczną uczelnią, pełnił w niej kolejno funkcje asystenta, profesora (od 1922 roku) i pierwszego w jej dziejach rektora (od 1930). Należał do ugrupowań artystycznych Młoda Sztuka, Stowarzyszenia Artystów Polskich Rytm oraz czterech, które stworzyli studenci skupieni wokół jego pracowni: Bractwo św. Łukasza, Szkoła Warszawska, Loża Wolnomalarska i Grupa Czwarta. Był znakomitym portrecistą, na swoich płótnach przestawiając najwybitniejszych polityków dwudziestolecia międzywojennego (np. Józefa Piłsudskiego czy prezydentów Gabriela Narutowicza oraz Stanisława Wojciechowskiego) czy ludzi kultury (np. Stefan Żeromski, Ada Sari). Nie stronił również od pejzaży, dlatego też często organizował plenery w Kazimierzu nad Wisłą. W 1926 roku nakręcił tam film "Szczęśliwy wisielec, czyli Kalifornia w Polsce", do którego scenariusz napisali wspólnie Feliks Topolski i Henryk Jaworski. Był uczestnikiem rajdów samochodowych i pokazów samolotowych. Wywleczony z tego mieszkania wraz z kilkoma innymi lokatorami budynku, zginął zamordowany przez hitlerowców pod murem getta. Spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim (kw. II, rząd III, miejsce 8/9 z nagrobkiem projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej, na którym artystka umieściła monumentalną rzeźbę "Umierający Wojownik"). Mieszkanie spłonęło podczas Powstania Warszawskiego, udało się jednak uratować cenną kolekcję sztuki. Artystę przypomina tablica pamiątkowa umieszczona na frontowej ścianie budynku w styczniu 2005 r.
Treść tablicy (zdjęcie powyżej):

"W TYM DOMU
MIESZKAŁ I TWORZYŁ
TADEUSZ
PRUSZKOWSKI
MALARZ, PEDAGOG I LOTNIK
URODZONY 5 KWIETNIA 1888 R.
PROFESOR SZKOŁY
SZTUK PIĘKNYCH OD 1923 R.
PIERWSZY REKTOR
AKADEMII SZTUK PIĘKNYCH
W WARSZAWIE OD 1932 R.
ARESZTOWANY PRZEZ HITLEROWCÓW
W NOCY 30 CZERWCA 1942 R.
ZAMORDOWANY 1 LIPCA 1942 R.
CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI."

Kamienica Stanisława Ursyn-Rusieckiego - ul. Lwowska 13

 

Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 r.

Kamienica (za kamienicą znajduje się również pałacyk) Stanisława Ursyn-Rusieckiego (ziemianin z Ukrainy, kolekcjoner szkieł i zwierciadeł, w 1939 r. podarował swe zbiory Muzeum Narodowemu w Krakowie) powstała w 1912 r. według proj. Józefa Napoleona Czerwińskiego i Władysława Heppena.
W 1932 r. Ursyn-Rusiecki sprzedał zadłużoną nieruchomość Ludwikowi i Marii Pannenko.
Na parterze pałacyku umiejscowiła się prywatna klinika położnicza "Sano", będąca spółką wybitnych położników warszawskich (Maria Kasperowiczowa, Zofia Garlicka, Piotr Smolaga, Ludwik Jaźwiński, Władysław Janczewski, Józef Jankowski). Klinika istniała do 1944 r.
Przed wojną mieścił się w budynku sklep z artykułami technicznymi Goldbergów.
Podczas Powstania Warszawskiego w pałacyku działał szpital polowy.
W materiałach Biura Odbudowy Stolicy podczas inwentaryzacji zniszczeń w latach 1945-1946 zaznaczono, że budynek został spalony w bardzo małym procencie.
Od 1954 r. w pałacyku siedzibę ma Zarząd Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (później Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki).
W dniu 1 lipca 1965 r. kamienicę wpisano do Rejestru Zabytków pod numerem 775-A.
W 1973 r. kamienicę wyremontowano i dokonano konserwacji polichromii pod kierunkiem Haliny Rudniewskiej.
W 2011 r. pałacyk Rusieckiego przeszedł w posiadanie Polskiej Akademii Umiejętności.


Ciekawostki:
1. W kamienicy mieszkali m.in.:
- przed wojną - książę Witold Massalski. Wywodził się on z rodu właścicieli dóbr Massalany na Grodzieńszczyźnie, które władze carskie skonfiskowały jego rodzicom za udział w powstaniu styczniowym. Przyszedł na świat podczas zesłania ich na Syberię, był absolwentem politechniki w Petersburgu, inżynierem kolejnictwa;
- po wojnie - Andrzej Fogtt (ur. 1950) - malarz, grafik, rzeźbiarz, autor projektu wizji architektonicznej "Wieża Jedności Europejskiej", jako symbolu wspólnoty ludzkiej, uczestnik kilkudziesięciu wystaw w kraju i zagranicą.
2. W budynku mieścił się m.in.:
- 1935-1939 Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych i Remontowych Karol Broszkiewicz i Synowie (właściciele: H.J.Broszkiewicz, K.E.Broszkiewicz);
- 1929-1937 Dom Handlowy "Anglopol" Maksymilian Goldman (Godzewski); później Biuro Techniczno Handlowe.
3. Pałacyk w podwórzu wystąpił w filmie "Ile waży koń trojański?" Juliusza Machulskiego z 2008 r.
4. Link do zdjęć (również pałacyku): https://fotopolska.eu/Warszawa/b105566,Lwowska_13.html;
https://www.facebook.com/PalacRusieckiego/;
https://www.whitemad.pl/kamienica-przy-lwowskiej-13-w-warszawie-dzielo-wczesnomodernistycznej-architektury-miejskiej/.
5. Karta zabytku link: https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-263017/dokumenty/PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_EN.14115/1.