Budynek - ul. Pługa 1/ ul. Wawelska 64

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r. Ujęcia budynku ul. Pługa 1.

Ujęcia od ul. Wawelskiej.

Ujęcia od ul. Hoffmanowej.

Budynek należący do SM Inżynierów Komunikacji.

Budynki powstały około 1923 r., chociaż sprzedający podaje rok 1933, wybudowane według projektu prof. arch. Mariana Lalewicza.

Ciekawostka:
1. W Przeglądzie Budowlanym z 1937 r. znalazłam reklamę o następującej treści:
"Biuro Fundamentowe
 Inżynier Radzimir Piętkowski
Warszawa, Ad. Pługa 1 tel. (...)
Roboty fundamentowe. Palowania: drewniane, betonowe i żelbetowe syst. Raymond, Straussa i inn.".

Budynek - ul. Mianowskiego 15

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r. Ujęcia od ul. Wawelskiej.

Ujęcia od ul. Mianowskiego.

Budynek Spółdzielni Mieszkaniowej Inżynierów Ministerstwa Kolei Żelaznych i Komunikacji; związany z Redutą Wawelską.

Dawna tabliczka adresowa: 

"Komisarjat XI
ul. Mianowskiego No 15,   7707
własność
Spółdzielni Mieszk. Inżynierów Min. Kolei".

Budynek powstał w 1929 r. według projektu Wacława Wekera.

Na elewacji budynku znajduje się tablica Tchorka:

"MIEJSCE 

UŚWIĘCONE

KRWIĄ

POLAKÓW

POLEGŁYCH 

ZA WOLNOŚĆ

OJCZYZNY

TU 11 SIERPNIA 1944 R.

HITLEROWCY

ROZSTRZELALI

WIELU POLAKÓW." 

Poniżej tablicy Tchorka umieszczono jeszcze dwie mniejsze tabliczki.
 

1. "HISTORIA MIEJSCA PAMIĘCI

ul. Mianowskiego 15, Reduta Wawelska

Po upadku powstańczej "Reduty

Wawelskiej", broniącej się w kwartale

ulic: Wawelskiej, Uniwersyteckiej,

Mianowskiego i Pługa, hitlerowscy

SS-mani oraz renegaci z brygady SS

RONA wymordowali tu 11 sierpnia 1944

roku kilkadziesiąt osób, w tym wszystkich

rannych i wielu cywilnych mieszkańców 

bloków.

Jednym z zamordowanych był ks. dr Jan

Salamucha, znany filozof, profesor UJ."

2. "1 SIERPNIA 1944 R., PO PIĘCIU LATACH NIEMIECKIEJ OKUPACJI, WYBUCHŁO POWSTANIE WARSZAWSKIE.

11 SIERPNIA 1944 R., PO UPADKU REDUTY WAWELSKIEJ - OSTATNIEGO PUNKTU OPORU POWSTAŃCÓW NA OCHOCIE - ŻOŁNIERZE KOLABORACYJNEJ ROSYJSKIEJ WYZWOLEŃCZEJ ARMII LUDOWEJ (RONA) ZAMORDOWALI W TYM REJONIE OKOŁO 80 POLAKÓW, ZARÓWNO RANNYCH POWSTAŃCÓW, JAK I CYWILÓW."

W latach 1934-1956 w budynku działało Biuro Techniczno Handlowe inż. Jan Dzierżyński.

W latach 1934-1935 w budynku funkcjonowało Biuro Reklamacji Kolejowych Andrzej Łukaszewicz.

W dniu 16 maja 1988 r. budynek został wpisany do Rejestru Zabytków pod pozycją 1350-A.

Kamienica została nadbudowana o jedno piętro oraz na czwartym piętrze mur okalający tarasy zastąpiono barierkami.

Obecnie tabliczka przy wejściu głosi: "SPÓŁDZIELNIA BUDOWLANO-MIESZKANIOWA INŻYNIERÓW BYŁEGO MINISTERSTWA KOLEI ŻELAZNYCH W WARSZAWIE.".

Ciekawostki:
1. Przed wybuchem Powstania Warszawskiego przy ul. Mianowskiego 15 m. 15 mieszkał Jan Łempicki.
W kamienicy również mieszkała Jadwiga Rużyłło-Stasiakowa.
2. Podaję poniżej link do strony ze zdjęciem podwórza z 2011 r.
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Warszawa_podw%C3%B3rze_ul._Mianowskiego_15.jpg.

Reduta Wawelska / Budynek - ul. Wawelska 60

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r.

Reduta Wawelska.
Stanowiła osłonę Warszawy w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego. Oddział powstańczy w sile około 150 żołnierzy prowadzący działania w dniach 1-11 sierpnia 1944 r. w zespole bloków przy ulicach: Wawelskiej, Pługa, Mianowskiego i Uniwersyteckiej.

Treść I tablicy dotyczącej Reduty Wawelskiej:

"POWSTANIE WARSZAWSKIE 1944

REDUTA WAWELSKA

W TYM REJONIE

ODDZIAŁ IV OBWODU ARMII KRAJOWEJ 

PRZY WYDATNEJ POMOCY MIESZKAŃCÓW

BOHATERSKO WALCZYŁ

Z PRZEWAŻAJĄCYMI SIŁAMI WROGA

W DNIACH 1-11 SIERPNIA 

OSŁANIAJĄC ŚRÓDMIEŚCIE STOLICY."

"Reduta Wawelska miała punkt sanitarny w piwnicach przy ul Wawelskiej 60 z wejściem od ul. Pługa. W punkcie szybko urządzono ambulatorium, a nawet salę operacyjną, na korytarzach rozmieszczono 30 łóżek, przekształcając go w szpital. Materiały opatrunkowe i leki pochodziły z apteki Marcinkowskiego przy ul. Uniwersyteckiej oraz Ubezpieczalni Społecznej przy ul. Wawelskiej. Szpital działał do 11 sierpnia. Część lżej rannych udało się ewakuować kanałami. Na miejscu pozostało 14 sanitariuszek i 3 lekarki opiekujące się 20 ciężko rannymi. Mimo wywieszenia białej flagi budynki były nadal bombardowane. O zmroku żołnierze RONA wdarli się na Wawelską, mordując ciężko chorych i rannych, łącznie 80 osób.
          Jako pierwszy został rozstrzelany ks. Dr Jan Salamucha, kapelan Obwodu Ochota, który w szatach duchownych wyszedł naprzeciw żołdaków RONA. Pozostałych przy życiu popędzono na do obozu przejściowego na Zieleniaku. Grupa ośmiu rannych z opiekującą się nimi sanitariuszką, 15-letnią harcerką Teresą Kodelską, przetrwała w ukryciu na ul. Wawelskiej 16 do kapitulacji Powstania."
Źródło:http://www.sppw1944.org/index.html?http://www.sppw1944.org/powstanie/sanitariat_04.html.

Przejście kanałami Obrońców Reduty Wawelskiej podczas Powstania Warszawskiego.
Tablicę upamiętniającą odsłonięto w dniu 11 sierpnia 2002 r.

Treść II tablicy dotyczącej przejścia kanałami:
"Podczas Powstania Warszawskiego z tego budynku (ul. Wawelska 60) przekopem do kanału, 83 obrońców Reduty Wawelskiej - Żołnierzy IV Obwodu AK Ochota przeszło w dniu 11 sierpnia 1944 r. kanałami na Kolonię Staszica - do włazu przy ul. Prokuratorskiej. Było to pierwsze pierwsze przejście kanałami zwartego oddziału powstańczego."

W 2002 r. został zabezpieczony na elewacji budynku napis z okresu II Wojny Światowej o treści:
"SPRAWDZ MIN NIEZNALEZION".

Budynek Spółdzielni Pracowników Ministerstwa Kolei Żelaznych powstał w 1922 r., bądź w latach 1924-1926, według projektu Teodora Wiśniowskiego, Aleksandra Sygietyńskiego, Wacława Wekera, Antoniego Jawornickiego.
Po wojnie budynek odnowiono.
W latach 1942-1946 w budynku działał  Dom Towarowy inż. A.Jackiewicz i Syn.
W dniu 16 maja 1988 r. budynek znalazł się w Rejestrze Zabytków pod pozycją 1350-A.

Ciekawostka:
1. Na Liście cywilnych ofiar Powstania Warszawskiego znalazłam następujące dane:
- Bożena Karpińska;
- Barbara Samoraj;
- Jadwiga Samoraj;
- Kazimierz Majewski (ur. ok. 1884 r.);
- Anna Namysł;
- Maria Nielubowicz;
- Edward Szebeko;
- Kazimiera Golian (ur. ok. 1874 r.) zmarła ok. 11 sierpnia 1944 r. podczas egzekucji;
- Michał Leszczyński;
- Julia Rogalska;
- Maria Jankowska;
- Roman Prus-Niewiadomski (06.08.1861r.-11.08.1944r.) inżynier komunikacji, matematyk, w latach 1925-1929 prezes zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej Pracowników Ministerstwa Kolei Żelaznych; zamieszkały przy ul. Wawelskiej 60/ ul. Uniwersyteckiej 1/8, zmarł podczas egzekucji - Reduta Wawelska;
- Janina Lenartowicz zamieszkała przy ul. Wawelskiej 60/10;
- Stefania Lenartowicz (ur.1876 r.) zamieszkała przy ul. Wawelskiej 60/10;
- Irena Szmidt (ur. ok. 1920 r.) zamieszkała przy ul. Wawelskiej 60/12;
- Irena Cudnowa zamieszkała przy ul. Wawelskiej 60/58;
- Stanisław Lewak ( ur. ok. 1930 r.) zamieszkały przy ul. Wawelskiej 60/67.

Źródło do wpisu np.:
http://www.urzadochota.waw.pl/sites/default/files/pliki/pdf/ewidencja_obiektow_upamietniajacych_n.pdf.
 

Zdjęcia/Ciekawostka - ul. Uniwersytecka/ul. Raszyńska/ ul. Wawelska

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r.

Budynek - "Reduta Wawelska" - ul. Uniwersytecka 1

Zdjęcia wykonałam w styczniu 2020 r.

Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Pracowników Komunikacji.

Budynek należący do "Kolonii Lubeckiego" zaprojektował inż. Mieczysław Michalski. Kamienica została zamieszkana w grudniu 1928 r.

Na tabliczce adresowej widnieje napis: "Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Pracowników Komunikacji.".

W budynku początkowo było 69 lokali mieszkalnych i 1 mieszkanie służbowe dozorcy.

W latach 1932-1941 w budynku mieściło się Przedstawicielstwo Firm Zagranicznych Inż. Kazimierza Skarzyńskiego.

Natomiast w latach 1942-1953 w budynku działał Apteka "Wincenty Wilamowski", której dzierżawcą był Aleksander Marcinkowski. Chociaż znalazłam informację, że apteka działał w tym miejscu już od 1933 r.
Po Powstaniu Warszawskim budynek był podpalony, w rezultacie pozostały mury i stropy. W budynek uderzyła również bomba lotnicza i pociski artyleryjskie.

W 1947 r. budynek został odbudowany.

W dniu 16 maja 1988 r. budynek został wpisany do Rejestru Zabytków pod numerem 1350-A.

Obecnie w budynku są wykonywane różne prace remontowe.

Ciekawostka:
1. Bardzo dużo informacji o budynku (również zdjęcia) oraz jego mieszkańcach można znaleźć np. na stronie: http://www.uniwersytecka1.pl/index.php/sbm/historia-spoldzielni.
2. "W tym domu mieszkał profesor Marek Jaczewski (ur. 1926) - specjalista w zakresie technik wysokich napięć, wieloletni członek PTTK, żeglarz, narciarz, autor zarówno licznych publikacji naukowych z zakresu energetyki, jak i wielu opracowań z dziedziny żeglarstwa śródlądowego i morskiego." - Źródło: https://ulicetwojegomiasta.pl/ulica/uniwersytecka.