Dom - ul. Morszyńska 9

W domu przy ul. Morszyńskiej 9 widać elementy architektury nowoczesnej jak m.in. płaski dach. 

Mieszkał tu hr. Franciszek Ksawery Grocholski, podczas okupacji żołnierz AK, po wojnie skazany na śmierć w pokazowym procesie i rozstrzelany. Natomiast jego brat Remigiusz był jednym z adiutantów Józefa Piłsudskiego.

Dom - ul. Morszyńska 11

Dom przy ul. Morszyńskiej 11 był zamieszkany przez rodzinę Giertychów. W 1939 r. dom został częściowo uszkodzony podczas bombardowań, ale nigdy nie został zniszczony całkowicie.

Ciekawostka:
1. Cytat Prof. Macieja Giertycha:
   "Wojnę przeżyłem w Warszawie (na Sadybie). Gdy wybuchła miałem 3 lata, ale pamiętam grozę bombardowań 1939 r. Nasz dom (Morszyńska 11) był trafiony, gdy byliśmy w piwnicy. Musieliśmy się z niego wyprowadzić (na Okrężną 14). Jako zniszczony całą wojnę stał niezamieszkały. Po wojnie, gdy Niemcy całą Warszawę systematycznie zniszczyli, tego domu nie ruszali, bo już był zniszczony. Ostał się jako jedyny w tej okolicy nadający się do zamieszkania według powojennych kryteriów i do dziś stoi, podczas gdy dookoła wszystkie domy to zbudowane już po wojnie."

Budynek - ul. Morszyńska 7

Spośród niskich oficerskich domków wyróżnia się swymi rozmiarami gmach przy ul. Morszyńskiej 7. To dwupiętrowy blok oficerski z poddaszem, zbudowany w 1928 r. przez spółdzielnię. Jednym z założycieli spółdzielni był generał Tadeusz Kasprzycki, od 1935 r. minister spraw wojskowych. W zarządzie spółdzielni zasiadał m.in. generał Branicki. Budynek wojskowej kolonii - tzw. "blok oficerski" wzniesiony na planie litery L ma aż sześć klatek schodowych, z których każda ma inny adres: ul. Morszyńska 1, 3, 5 i 7 oraz ul. Powsińska 24 i 24a. Projekt bloku zamówiono u architekta Aleksandra Więckowskiego, tworzącego dla wojska domy wczasowe i sanatoria. W budynku miały na początku zamieszkać rodziny podoficerów, ale wprowadzili się do niego również wyżsi oficerowie, a nawet generałowie: Kazimierz Fabrycy, Tadeusz Malinowski, Bronisław Regulski. Część mieszkańców stanowili cywile: urzędnicy, naukowcy i artyści, m.in. malarz pejzażysta Stanisław Czajkowski (1878-1954), uczestnik opisanego przez Wyspiańskiego wesela Lucjana Rydla w Bronowicach. Wzniesienie bloku zamykało pierwszy etap budowy osiedla oficerskiego na Sadybie. Na parterze budynku działało niegdyś kasyno oficerskie. Na tyłach domu znajduje się figurka Matki Boskiej oraz mały park i przedszkolny ogródek.

Źródło: http://spacer-po-warszawie.blogspot.com/2013_11_01_archive.html

Ciekawostki:
1. Obecnie przy ul. Morszyńskiej 7 mieści się m.in.  firma: Alex Home. Pl Olgierd Siewierski czy firma: Orłowska Janina Praktyka Lekarska w miejscu wezwania.

Ulica Morszyńska

Ul. Morszyńska przy Forcie Dąbrowskiego

 Źródło: http://warszawa.fotopolska.eu/Warszawa/u77185,Ulica_Morszynska.html

Ul. Morszyńska (Sadyba) zatacza łuk nad fosą Fortu IX. W połowie lat 20. na pustej przestrzeni (tzw. esplanadzie) wokół fortu zaczęły wyrastać domy tzw. osiedla oficerskiego. Ich pierwszy zespół wzniesiono wzdłuż odcinka ul. Morszyńskiej i równoległej do niej ul. Okrężnej. 

Inwestorem była Oficerska Spółdzielnia Mieszkaniowo-Budowlana „Sadyba” założona w 1923 r. przez wysokich oficerów ze Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, w większości bliskich współpracowników Józefa Piłsudskiego. Z początku spółdzielnia miała siedzibę w gmachu Sztabu Generalnego, czyli w Pałacu Saskim. Projekty domów wojskowi zamówili u znanego architekta Tadeusza Tołwińskiego, profesora Politechniki Warszawskiej i entuzjasty miast ogrodów. 

Pierwsze domy powstały tu w 1924 r.

Do 1926 r. zbudowano 30 piętrowych domów o skromnych kubicznych bryłach i czterospadowych dachach. Forma i detal budynków nawiązywały do polskiej architektury XVIII i XIX w. 

Niestety, większość z nich uległa po latach przebudowie. W tej niedużej kolonii zamieszkało wiele ważnych postaci przedwojennej wojskowości i polityki. 

Historię wybranych domów postaram się przytoczyć w moich kolejnych postach.

Ciekawostka:
1. Poniżej wyliczam numery nieruchomości wpisanych do gminnej ewidencji zabytków i proponowanych do objęcia szczególną ochroną w projekcie planu miejscowego przy ul. Morszyńskiej: 1-3-5-7, 9, 11, 17, 17A, 19, 21, 23, 24, 24A, 25, 27, 29, 33, 35, 35A, 37, 39, 41D, 41E, 41F, 41G, 49, 57, 71.

Willa - ul. Kielecka 33a

Zdjęcia wykonałam w październiku 2019 r.

Źródło: http://warszawawobiektywie.waw.pl/2010/02/kilka-swietnych-projektow-z-lat-30-tych/

Powyższa willa (Stanisława Jurkiewicza) to jedno z podręcznikowych dzieł architektury polskiej dwudziestolecia międzywojennego. Uwagę zwracają nie tylko pełne umiaru elewacje wyłożone ciemnym klinkierem, ale też tajemniczy ogród. 

Budynek zaprojektował Romuald Gutt, a ogród zakomponowała Alina Scholtzówna, znakomita architektka zieleni. Za willę i otaczający ją ogród otrzymali srebrny medal na wystawie Sztuka i Technika w Paryżu w 1937 r. Sama willa powstała w 1934 r. i współcześnie nadal jest uważana za perłę warszawskiego modernizmu. Obecnie dom jest zamieszkany i bardzo dobrze zachowany.

Willa - ul. Łowicka 39a

Budynek zaprojektowany przez Romualda Gutta i zbudowany ok. 1936 r., o ścianach wyłożonych żółtym klinkierem i surowymi ciosami piaskowca, uchodził za szczyt elegancji i nowoczesnej architektury. Porównywany bywa z horyzontalnymi, nieomal przyklejonymi do ziemi "domami prerii" amerykańskiego architekta Franka Lloyda Wrighta.

Willę otoczył starannie zakomponowany ogród - podobnie jak w domu przy ul. Kieleckiej 33a - dzieło Aliny Scholtzówny.

W budynku mieściło się biuro firmy Propeller Film Sp. z o.o.
Obecnie willa jest do wynajęcia.

Ciekawostka:
1. Willa nazywana jest też willą Z. Łazarskiego.